Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sztukaiekologia
1.1.Sztukiplastyczneaekologia
Ekologiatonaukaostrukturzeifunk-
cjonowaniuprzyrody,zajmującasiębadaniem
oddziaływańpomiędzyorganizmamiaichśro-
dowiskiem.Interpretująctędefinicję,należy
stwierdzić,żeprawiekażdadziałalnośćczłowie-
kawiążesięzjegooddziaływaniemnaśrodowi-
sko,awięcjestekologiczna.Przyjętojednak,że
działanieekologiczneczłowiekatotakie,które
niezmieniajegonaturalnegośrodowiska,niepo-
wodujenegatywnych,degradacyjnychskutków.
Pojęcieekologiajestbardzoszerokie,aużywa
sięgozarównowkontekścienaukbiologicznych,
jakiwrozległymobszarzeniezwiązanymznauką.
Naużyteknaszychrozważańprzyjmujemy
ogólneokreśleniepojęciakulturyekologicznej
jakozespołuwartościzwiązanychznowym,obec-
nieciąglejeszczekształtującymsięparadygma-
temmyśleniaoczłowieku,jegomiejscuiroli
wświecie,atakżeowynikającychstądpowinno-
ściachregulującychjegoodniesieniawobecin-
nychosóbiinnychformżycia1.
Wrelacjisztuka–ekologiakluczowezna-
czeniemapostawaczłowieka,artysty,sensjego
współistnieniaijegodziałańwprzestrzeniśrodo-
wiskapracy,jakiwobecotoczenianaturalnego.
Rozważającróżneaspektyzwiązkusztuki
iekologii,niemożnanieodnieśćsiędokultury
minionychwiekówiodnalezieniawątkówmyśli
ekologicznejwfilozofii,religiiczysztuce.Sam
terminekologiazostałsformułowanyprzeznie-
1
F.Chmielowski,Obecnośćekologicznegomyślenia
wsztukachplastycznych,[w:]Poznanieidoznanie.Ese-
jezestetykiekologii,red.M.Gołaszewska,Universitas,
Kraków2000,s.178-179.
mieckiegobiologaErnstaHaeckelawXIXw.,
natomiastpowszechneruchyproekologiczne,
wyrażającesięrównieżwsztuce,datująsięnapo-
cząteklat60.XXstulecia.Ideewyrażaneprzez
tenruchsązbieżnezpoglądamisięgającymijuż
starożytnościiśredniowiecza.
Myślekologicznawsztuceeuropejskiejma
swojeźródłam.in.wpoglądachreligijnychświę-
tychśredniowiecza,wskazującychnasilnąwięź
łączącączłowieka,otaczającygoświatiBoga.
Znaleźćjąmożnawtekstachiwtowarzyszą-
cejimminiatorskiejtwórczościśw.Hildegardy
zBingen,benedyktyńskiejmniszki,którażyłana
przełomieXIiXIIw.Mistyczneksięgiświętej
przedstawiająstworzonyświatmikro-imakro-
kosmosujakodziełopełneharmoniiidoskonałe2.
Współczesnepoglądyekologicznewskazują
równieżnaideeipostaćśw.FranciszkazAsy-
żu,żyjącegonaprzełomieXIIiXIIIw.,którego
pismaidziałaniewyrażałoideężyciazgodne-
gozrytmemiharmoniąnatury,„poczuciewięzi
iwspółpartnerstwaczłowiekazeświatem,zprzy-
rodąożywionąinieożywioną,postawapokory
ipodziwuwobecpotęgiipięknanaturyjakoBo-
skiegodziełaicennegodaru”3.
Sztukęekologiczną,podobniejaksztukęsa-
kralną4,wyróżniawięcprzedewszystkimnieje-
denstyl,kierunekwsztuceczyokreślonaforma
wypowiedzi,leczrodzajartystycznegoprzesłania,
zawartegowideowejiformalnejkoncepcjidzieła.
Współcześnie
ekologiczne
poszukiwania
artystycznezawierająsięteżwmaterialnym
wymiarze,wstosowaniutechnikimateriałów
przyjaznychnaturalnemuśrodowiskuczłowie-
ka,anawetnaturalnychtworównatury.Wiedzę,
2
3
4
Ibidem,s.181.
Ibidem,s.183.
Ibidem,s.178.
