Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Sztukiplastyczneaekologia
13
stycznychobrazowanieprzyrody.„Smaczneobra-
zy”„bezfarby”powstajązużyciemrozgniatanych
owoców:jagód,wiśni,borówek,malinczypozio-
mek,atakżezwykorzystaniemnaturalnychpro-
cesówwzrostuiwegetacjiroślin.Napowierzchni
płótnazapisanesąnp.naturalneśladypostępują-
cegoprocesudestrukcji;gniciaowoculubkorozji
metalu.Destrukcja,rozpadpoprzedniejstruktury
jestjednocześniejej„narodzinami”wnowej,po-
wołanejartystycznądecyzjąpostaci.
Winny,bezpośrednisposóbnaturęwykorzy-
stałaTeresaMurak,tworzącspecyficzneobiekty
artystyczneznaturalnejroślinności.
Wartoteżwspomniećoprzykładachdzia-
łańprowadzonychwszerokimobszarzezwiąz-
kówsztukiiekologiiprzezartystówpedagogów
InstytutuPlastykiAkademiiim.JanaDługosza
wCzęstochowie.Jednozcyklicznychsympozjów
artystycznychpoświęconebyłozastosowaniu
naturalnychbarwnikówwmalarskimwarszta-
cie6.Tematbadańrozwijałsięwokółposzukiwań
izastosowańwpraktyceartystycznej,głównie
malarskiej,rysunkowejigraficznej,różnorod-
nychbarwnikówpochodzenianaturalnegopozy-
skanychzterenuJuryKrakowsko-Częstochow-
skiej.Gamękolorystycznąbarwnikówuzyskano
zziem,glinek,skał,wapieni,piaskowców,węgla
drzewnego,próchna,roślin,owocówrunaleśne-
goizuprawyprzydomowegoogródka.
Nazwasztukaziemiprzyjęłasięodwystawy
„Earthworks”pokazanejw1968rokuwnowo-
jorskiejDwanGallery7.Działaniatwórczetego
kierunkucharakteryzowałysięwykorzystaniem
naturalnegotworzywa(np.ziemi,piasku,skał,
drewna,roślinności)orazsiłnatury(deszczu,
słońca,wiatru,burzy);prezentowanedziełaczę-
stoprzyjmowałyformyarchitekturykrajobra-
zu(np.molo,grobla,ścieżka).Donajbardziej
znanychprzedstawicielisztukizieminależeli:
R.Smithson,M.Heizer,D.Oppenheim,Christo.
SztukaziemimiałatakżeswoichartystówwEu-
ropie(np.R.Long).WPolscepewnąformątego
typudziałańzajmowalisięm.in.J.Kozakiewicz
czyJ.Koziara.Zwrotkunaturze,którydałosię
zaobserwowaćwsztucepolskiejwlatach60.
i70.,wyrażałsięrównieżwodrodzeniuruchu
plenerowegoiartystycznychdziałańrzeźbiar-
skich,performatywnychwnaturalnejprzestrzeni
izwykorzystaniemnaturalnegotworzywa.
Zapewneartystycznedziałaniaefemeryczne,
wtakimotoczeniuizwykorzystaniemnatural-
nychmateriałów–wyrażającychpotęgężywio-
łów(piasek,kamień,woda,powietrze,ogień)
–sytuująsięwrozważanymobszarze.Czywobec
tegosztukaposługującasięnaturalnymmedium
jestjużzdefinicjiekologiczna?
Takieiinnepytaniaiwątpliwościrodząsię
przypróbiestworzeniasztywnejklasyfikacji
iprzyporządkowania.Wydajesięjednak,żeważ-
niejszeodtrudurozstrzygnięćnomenklaturo-
wych(nazwa)jestpromowaniekażdegoaspektu
związkusztukiiekologii,czytowzakresiefunk-
cjiedukacyjnej,przesłania,zawartościideowej,
czystosowaniawartystycznymwarsztacienowo-
czesnych,nietoksycznychmateriałów.
Czyjednaksztukamożezbliżyćczłowieka
donatury?[…]Sztukamożestaćsięjedyniedro-
gowskazemdotego,coekofilozofianazywakru-
cjatąwobecprzemianyświadomości.Znak,jaki
artystadajenamwswoimdzieleijakibezwzględu
naintencjeartystyzdziełaodczytamy,jesttylko
wstępemdonaszegodialoguznaturą.Jesttojed-
nakznakniewątpliwiebardzocenny,bosztuka
działasilnie,wpływanaemocjedalekobardziej
niżcoinnego.Dziełobędącerezultatemdziałania
(praxis)artystyprowokujerefleksję(logos),dzię-
kiktórejodbiorcamożepowrócićdopraxis8.
6
MiędzynarodoweSympozjum„Pigmentyispoiwana-
turalne”
,Hucisko2006.
7
G.Dziamski,SztukauproguXXIwieku,Wydawnictwo
FundacjiHumaniora,Poznań2002,s.128.
8
D.Bagińska,Ekologiaasztukawspółczesna,Wyd.UMCS,
Lublin,2006,s.36,http://wiedzaiedukacja.eu/wp-con-
tent/uploads/2008/09/ekologia-a-sztuka-wspolcze-
sna.pdf
