Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Analizapodręcznikówtechnikgrafikipodkątemedukacjiproekologicznej...
17
Nazakończenienależypostawićteżogólne
pytaniedotyczącefunkcjonowaniaróżnychpra-
cowniartystycznych:wjakisposóbartyścigro-
madzązużyterozpuszczalniki,roztworytrawią-
ce,ścierki,pędzle,opakowaniapochemikaliach,
farbach,rozpuszczalnikachitp.?Czysąoneod-
dawanedopunktówspecjalizującychsięwutyli-
zacjiopadówchemicznych?Czyteżmożesąpo
prostuwyrzucanedośmietnikalubwylewanedo
kanalizacji?
1.3.Analizapodręczników
technikgrafikipodkątem
edukacjiproekologicznej
ibezpieczeństwapracy
Analizującliteraturępolską,poświęconą
technologiimalarstwaigrafiki,podkątemzagad-
nieniazachowaniabezpieczeństwawpracowni
grafiki,widzimy,żeobraztenniejestjednorod-
ny.WydanewPolscewlatach70.opracowania
wróżnymstopniuzajmująsiętymtematem.Na
przykładksiążkiJerzegoWernera,będącecen-
nymkompendiumspecjalistycznejwiedzyoróż-
norodnychtechnikachgrafikiwarsztatowejime-
todachstosowanychwdrukarstwie,pomijają
aspektszkodliwościczytoksycznościsubstancji
imateriałówwpraktyceartystycznejgrafików
imalarzy13.Zkoleiwwydanychw1971r.Zeszy-
tachNaukowychASPwKrakowie,poświęco-
nychtechnikomgrafikiwarsztatowej,wrozdziale
owklęsłodrukubardzowyraźniezasygnalizowa-
nowarunkibezpiecznegoobchodzeniasięzod-
czynnikamidotrawieniamatryc,czylikwasem
azotowymichlorkiemżelaza.Podanozasady
przechowywaniaiużywaniakwasuazotowego
orazjegoszkodliwedziałanienaskórę,drogiod-
dechoweiśluzówki.Zauważonotakżejegoszko-
dliwośćdlanaturalnegośrodowiska,zalecając
sposobyutylizacjizużytegoroztworu14.Wopisie
takichrozpuszczalników,jakbenzyna,nafta,ter-
pentyna,toluen,spirytusdenaturowanyczyroz-
twórsodykaustycznejtylkotoluenopatrzonyjest
uwagąołatwopalnościiszkodliwościoparów.
HistoriaPodręcznikametodgrafkiartystycz-
nejAndrzejaJurkiewiczazaczęłasięjeszcze
przedwybuchemIIwojnyświatowej.Pierwsze
dwieczęściksiążkiodrukuwklęsłymipłaskim
zdążyłysięukazaćw1938i1939r.Wlatach
70.podręcznikzostałrozszerzonyizredago-
wanyprzezRomanaArtymowskiego,poczym
ponowniewydanyprzezWydawnictwoArkady
w1975r.wWarszawie.Obszernypodręcznik
jestwyczerpującymkompendiumówczesnej
wiedzygraficznej;omawiatechnikidrukuwklę-
słego,płaskiego,wypukłegoisitodruku,zawiera
recepturyiszczegółowyaneks,indeksibiblio-
grafię.Informacjeobezpiecznejpracyzchemi-
kaliamiczyrozpuszczalnikamidotycząraczej
kwestiiwentylacjipomieszczeń,zakazupalenia
tytoniulubostrzegająodrażniącymdziałaniu
substancjinadrogioddechoweiżółknięcieskóry
rąk.Rozpuszczalnikidofarbsitowych,takiejak
benzyna,rozpuszczalniknitro,acetonczytoluen
wymagajązachowaniaostrożnościzewzględu
nałatwopalnośćiwłaściwościtrujące15.Uwagi
teniewykraczająpozaznaneiprzewidywalne
wobecówczesnychstandardów,określonezasa-
dybhp.Wynikałyonegłówniezprzepisówprze-
ciwpożarowych.Problemutylizacjizużytych
substancjiiochronyśrodowiskanaturalnegonie
jestprzedmiotemrozważań.Womawianejlite-
raturzenajistotniejszajestprofesjonalnawiedza
technologiczno-artystyczna,ukierunkowanana
zapoznanieztajnikamiposzczególnychtechnik
13J.Werner,Technikaitechnologiasztukgraficznych,Wyd.
Literackie,Kraków1972;idem,Podstawytechnologii
malarstwaigrafiki,PWN,Warszawa-Kraków1981,
wyd.6,skryptdlastudentówwyższychszkółartystycz-
nych.
14Wprowadzeniedoproblemówiwarsztatugrafikiar-
tystycznej,pracazbiorowa,red.M.Wejman,Wyd.ASP
Kraków,1971,s.45-46,73.
15A.Jurkiewicz,Podręcznikmetodgrafikiartystycznej,opr.
R.Artymowski,Wyd.Arkady,Warszawa1975,s.40,197
.
