Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Sztukaiekologia
umiejętnościidziałaniaczłowiekaartystywprze-
strzenijegowarsztatuiwobecotoczenianatu-
ralnegomożemyokreślićkulturąekologiczną.
Obszarywspólnemiędzysztukąaekologiąmogą
dotyczyćformwypowiedzi,tematykiprzedsta-
wienia–czyliidei,którąmawyrażaćsztuka–jak
imetodykreacji,mediumartystycznegowyra-
zu.Użytemedium,materiałtwórczejekspresji,
możebyćzwyboruartystyekologiczne.Ekolo-
giczne,czylijakie?Naprzykładowłaściwościach
nietoksycznych,niezawierająceszkodliwychdla
zdrowiaskładników;należądonichmateriały
naturalne,m.in.drewno,kamień,glina.Alejuż
obróbkatychmateriałówwiążesięzczynnościa-
minieobojętnymidlazdrowia.Większośćtrady-
cyjnychmateriałówrysunkowychimalarskich,
gdziepodłożestanowipapier(arozpuszczalni-
kiemniektórychznichjestwoda),takichjakgra-
fit,tusz,węgiel,pastel,akwarela,tempera,gwasz,
farbyakrylowe,ekoliny,tuszerysunkowe,można
zakwalifikowaćjakonieszkodliwe.Naichopako-
waniachniewidniejąostrzeżeniaoszkodliwości.
Inaczejjestzinnymimateriałamirysunkowo-
-malarskimi:farbamiolejnymi,werniksami,roz-
puszczalnikami,aerozolowymifiksatywamido
utrwalaniapowierzchnirysunku,klejamiwae-
rozolu.Ponieważniektóreznichsąproduktami
zgrupyłatwopalnychimajądziałaniedrażniące
drogioddechowe,ichużywaniewymagazapew-
nieniaodpowiednichwarunkówpracywpo-
mieszczeniu.Współczesnyartystaużywatakże
wielumateriałównietypowych,przeznaczonych
doinnychcelówniżtwórczość,np.tworzyw
sztucznych,farbwaerozoluczyinnychpowłok
wykorzystywanychwbudownictwieiprzemyśle.
Wynikatozposzerzeniaobszaruoddziaływania
sztukwizualnych,np.wprzestrzenipublicznej,
ekspozycjidziełwielkoformatowychiwykony-
wanychnaróżnychpodłożach.Szczególniemło-
dzitwórcy,uprawiającygraftilubstreetart,naj-
częściejdziałająfarbąwaerozolu.
Współczesnyartystamadodyspozycjigoto-
wefarbyispecjalistycznemediaprzeznaczone
dotwórczościplastycznejwwieludyscyplinach
sztuki.Dystrybucjamateriałówplastycznychnie
jestobecniereglamentowana,aofertarynkowa
zadowolizarównoprofesjonalistę,jakiartystę
amatora.Mającdodyspozycjigotoweprodukty,
wieluznasjednakuznajewartośćzdobywania
wiedzytechnologicznej,pogłębianiaświadomości
tradycjiczypoznawaniawarsztatuartystysprzed
stuleci.Rezygnując,wpewnymstopniu,zgoto-
wychproduktówipodejmującdecyzjęodobo-
rzeiprzebieguwarsztatowychzabiegów,artysta
wkraczanawyboistądrogęeksperymentuiryzy-
ka.Mazdecydowaniewiększywpływnaposzcze-
gólneetapyprzygotowaniawarsztatuirealizacji
dzieła,aleteżponosikonsekwencjetakobranej
drogi.Twórczysukces,aleiporażka,stająsięjego
osobistymudziałem…Ciekawąlekturąmogąbyć
dawne,równieżprzedwojenne,podręcznikitech-
nologiimalarstwaczygrafiki.Częstoarchaiczny
język,którymnapisanotekst,opisującydziśjużza-
pomniane,nieużywaneskładnikiczysubstancje,
wprowadzanaswświatniemalalchemiczny,pe-
łentajemniczychnazwiczynności.Sztukę,awięc
iartystę,sytuujepozaobszaremszybkiej,łatwej
ikrótkotrwałejkonsumpcjiwspółczesnejkultury.
Możemywyodrębnićwsztucetakiedziałania
malarskieirysunkowe,wktórychrolęnośnika
barwy,wizualnegoznakulubzapisufakturypeł-
niąnaturalnebarwnikinp.pochodzeniaroślin-
nego.Barwnikiowocowewobrazachiobiektach
zastosowałPiotrC.Kowalski,profesorUniwersy-
tetuArtystycznego5.Jakpiszewewstępiedoka-
talogujegowystawyK.Jabłońska,pierwszeprace
bezużyciafarbypowstaływlatach80.Mimotego,
żewtekścieautorkanieodnosisiędoekologii,ten
aspektartystycznychdziałańKowalskiegowydaje
sięoczywisty,główniepoprzezsilnyzwiązekzna-
turą.Wpracachpoznańskiegoartystynaturajest
itematem,inarzędziemtworzenia,alewformie
wykraczającejpozatradycyjnewsztukachpla-
5
Katalogwystawy-PiotrC.Kowalski„Bezfarby”
,wstęp
KarolinaJabłońska,MGSwŁodziGaleria„Willa”
,2010.
