Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28.Rozdział1
wpraktycenaciskwładznp.nazwalczaniekorupcjibędzieduży,stosowanebędą
karydlaosóbdającychiprzyjmującychłapówki,zjawiskotomożnadopewnegostop-
niaograniczyć.Efektywnedziałaniemechanizmówegzekucjimożewpłynąćnastop-
nioweprzeobrażenieinstytucjinieformalnych.Wprzypadkukorupcjicorazwięcej
ludzizacznierozumieć,żetozłezjawiskoitrzebajewyeliminować.
Czyinstytucjenieformalnemająznaczenie?
Napoczątekpostawmypytanie:„Czymożnaściągaćnaegzaminachisprawdzianach?”.
Wieluczytelnikówwpierwszymodruchumogłoudzielićodpowiedzitwierdzącej,ponie-
ważtakiepodejściefunkcjonujewPolsceiczęstosięznimstykali.Wieluuczniów,
studentówwczasienaukizapewnezajrzałodopracykolegialbotrzymanejwukryciu
książki.Anionisami,anikoledzysiedzącyobok,nieuznalitegozanaganne.Postrze-
galiściąganiejakoakceptowalne,mimożenauczycieleiwykładowcytegozabraniali
iżewszyscywiedzą,żeoficjalnieściąganiejestzakazane.
TymczasemegzaminywStanachZjednoczonychwyglądająinaczej.Tamkoncepcja
ściąganianieistnieje.Każdyuczeńodzawszemaświadomość,żeuczysiędlasie-
bieizupełnieniezrozumiałyjestsensdodawaniadoswojejpracywiedzykoleżanki
czyfragmentuspisanegoukradkiemznotatek.GdybywStanachZjednoczonychktoś
zacząłściągać,spotkałobysiętozniezrozumieniemotoczenia.
Widaćtuznaczenieinstytucjinieformalnych-abywPolscezniknęłościąganieucznio-
wieistudencimusząsamiuznaćswojepodejściezaniewłaściweiprzestaćściągać.
Trzebawięczmienićpostawębędącączęściąinstytucjinieformalnych.Mogąteżzmie-
nićpostępowaniezestrachuprzezzdecydowanymwyciąganiemkonsekwencjiwobec
ściągających,czylinaskuteksilniejszegodziałaniamechanizmówegzekucji.
Przestrzeganieprawanadrogachainstytucjenieformalne
KrajeUEmająpodobnezasadyporuszaniasiępodrogachipodobnelimityprędkości
-instytucjeformalnemająwięczbliżonykształt.Każdyjednakzdajesobiesprawę,
żeporuszaniesięsamochodemnp.poWiedniuipoRzymiewyglądazupełnieinaczej.
Odpowiedzialnezatosąinstytucjenieformalneimechanizmyegzekucji.Instytucje
nieformalnesprawiają,żeludziepostępujązgodniezprawemistarająsięniełamać
przepisów,albożewogólesięniminieprzejmująijeżdżątak,jaksamiuważająza
odpowiednie.Jeślimechanizmyegzekucjidziałajądobrze,ludzieniełamiąprzepisów,
wiedząc,żeichprzestrzeganiejestpilnowaneiistniejewysokieprawdopodobieństwo
byciazłapanymiukaranymzazłamaniereguł.Jeślimechanizmyegzekucjidziałająsłabo,
ludziepostępujązgodniezwłasnymipoglądamiizwyczajami,ponieważnieobawiają
siękonsekwencjizłamaniazasadformalnych.
KatarzynaBentkowska.EKONOMIAINSTYTUCJONALNA
