Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.HANDELNAŚWIECIE:PRZEGLĄD
Jakieinneczynnikiniepozostająniezmienione?Jakjużzauważyliśmywcześniej,
wpraktycekrajewydająznacznączęśćlubnawetwiększośćdochodunadobrakrajo-
we.UdziałzarównoStanówZjednoczonych,jakiUniiEuropejskiejwświatowymPKB
wynosiok.25%,alekażdazestronHprzyciąga”zaledwie2%wydatkówpartnera.Aby
zrozumiećrzeczywisteprzepływyhandlowe,musimywziąćtakżepoduwagęczynniki
ograniczającerozmiarywymianyhandlowej.Zanimjednakdotegoprzejdziemy,poszu-
kajmyjakiejśważnejprzyczyny,dlaktórejmodelgrawitacyjnyjestużyteczny.
2.1.2.Modelgrawitacyjnywpraktyce:wposzukiwaniuanomalii
Zrysunku2.2wynikajasno,żerozmiaryhandlumiędzyUSAaUniąEuropejską
odpowiadająmodelowigrawitacyjnemudosyćdobrze,aleniedoskonale.Prawdęmó-
wiąc,modelegrawitacyjnesłużągłówniedowyszukiwaniaanomaliiwhandlu.Zawsze
wtedy,gdyrozmiaryhandluwyraźniewiększelubmniejszeodprzewidywańmodelu
grawitacyjnego,ekonomiściposzukująwyjaśnień.
Patrzącponownienarysunek2.2,możemydostrzec,żerozmiaryhandlumiędzy
USAaHolandią,BelgiąorazIrlandiąwiększe,niżwynikałobytozmodelu.Dlaczego?
WprzypadkuIrlandiiwgręmożewchodzićpodobieństwokulturowe.WIrlandii
iStanachZjednoczonychnietylkoużywasiętegosamegojęzyka,aletakżedziesiątki
milionówAmerykanówtopotomkowieirlandzkichimigrantów.PonadtowIrlandiiznaj-
dująsięsiedzibywieluamerykańskichfirm.Rolętakichkorporacjiwielonarodowych
będziemyomawiaćwrozdziale8.
WprzypadkuHolandiiiBelgiiwyjaśnieniemmogąbyćkosztytransportuipołożenie
geograficzne.ObatekrajeleżąwpobliżuujściaRenu,najdłuższejrzekiEuropyZachod-
niej,płynącejprzezZagłębieRuhryserceprzemysłowychNiemiec.HolandiaiBelgia
byłytradycyjniemiejscemłatwegodostępudowiększościterenówEuropyZachodniej;
podwzględemtonażuprzeładunkówRotterdam(wHolandii)jestnajważniejszympor-
temEuropy;Antwerpia(wBelgii)jestnadrugimmiejscu.DużerozmiaryhandluUSA
zHolandiąiBelgiąnasuwajązatemwniosekoistotnejrolikosztówtransportuipołożenia
geograficznegojakoczynnikówdeterminującychhandel.Znaczenietychczynnikówstaje
siębardziejoczywiste,kiedybierzemypoduwagęwiększąpróbkędanychhandlowych.
2.1.3.Ograniczeniahandlu:odległość,barieryigranice
Rysunek2.3przedstawiatesamedanecorysunek2.2,leczdodatkowoumieszczonona
nimdwakrajeKanadęiMeksyk.Jakwidaćzrysunku2.3,rozmiaryhandluUSAztymi
dwomakrajamiznaczniewiększeniżzkrajamieuropejskimiopodobnejwielkości.
Kanada,którejPKBjestzbliżonydoPKBHiszpanii,mawhandluzeStanamiZjedno-
czonymiudziałrównyudziałowicałejUniiEuropejskiej.
47