Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Ubezpieczeniaodpowiedzialnościcywilnejaszkodynaosobie
–
dlaspołeczeństwa:podatki,świadczeniadobrowolne(wolontariat,dobroczyn-
ność),
–
dlapracodawców:świadczonapracazuwzględnieniemkosztówwyszkolenia,
zastąpieniaorazwiedzy(zarównoogólnej,jakispecjalnej,wtymdotyczącej
konkretnychprojektówwtrakcierealizacjilubwplanach).
Dokosztówpostrzeganychjakonie-ekonomicznezaliczasięm.in.:bólicier-
pienie,utratęwięzirodzinnej,utratęwsparciarodzicielskiego,aletakżeretor-
sję,odwetwstosunkudosprawcy,podmiotuodpowiedzialnego.Kosztyteprzede
wszystkimdotycząosoby,któradoznałaszkody(naosobie),rodziny,alewnie-
którychprzypadkachmogąodnosićsiętakżedospołeczeństwaipracodawcy
(potencjałintelektualny,artystyczny).Cooczywiste,zakreskompensacjiikrąg
podmiotówuprawnionychdokompensacjideterminowanyjestprzepisamiprawa
ipraktykąorzeczniczą.Wystarczyprzypomnieć,żewzakresiekompensacjiszko-
dybędącejnastępstwemśmierciwwiększościsystemówkrąguprawnionychdo
kompensacjiograniczasiędoosóbnajbliższych.
Jakwskazano,szkodynaosobiegenerująkonsekwencjewwymiarzeindywi-
dualnym(wewnętrzne)iwwymiarzespołeczno-ekonomicznym(zewnętrzne).
Przedmiotemzainteresowaniawniniejszejpracysąstratytzw.nie-ekonomicz-
neponoszoneprzezjednostkę(względniegospodarstwodomowe),jednakżeko-
niecznejestzwrócenieuwagi,żebrakodpowiedniejkompensacjiszkodydozna-
nejprzezjednostkępowodujeczęstoeksternalizacjęstratiprzerzuceniekosztów
naspołeczeństwo.Stądistotnejestokreślenieźródeł,zktórychszkodymogąbyć
kompensowane.
Kosztyindywidualne(dlauproszczenianazwanetukosztamiwsensiene-
gatywnychkonsekwencji),mogąbyćkompensowanezróżnychźródeł.Źródłate
wskazanezostałynarys.1.2.
Analizującwskazanenapowyższymrysunkuźródła,można–obokdwóchwy-
różnionychgrup,obejmującychźródłazwiązanebądźniezwiązanezsystemem
ubezpieczeńgospodarczych–dokonaćnastępującegopodziału:
•naźródłaobejmującefinansowaniezwłasnychśrodkówposzkodowanego,
przyczymmamytuźródłaocharakterzeubezpieczeniowym,finansowane
wformieskładkiexante,jakubezpieczenieosobowe(firstparty)czywzasa-
dzieubezpieczeniespołeczne(pomijającproblemwspółfinansowaniaskładki
przezinnypodmiot,np.pracodawcę,idofinansowywanianiewydolnegosyste-
muześrodkówpublicznych,cojużuzasadniałobyprzesunięcietegoźródłado
grupydrugiej),orazźródłanieubezpieczeniowe,stanowiącewrzeczywistości
finansowaniewłasneexpost(własneśrodkiwpostacioszczędnościczyźródła
obcepodlegającespłacie,np.kredytbankowy,pożyczka);
•naźródłazewnętrzne,doktórychmożnazaliczyćkompensacjęzestronypod-
miotuodpowiedzialnegozaszkodę,wtymtakżeodpowiadającegozaniego
