Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
EKONOMICZNYPUNKTWIDZENIA
onnawet,żeDrozkładdanychwyglądaczęstozupełnieinaczejniżkrzy-
wadzwonowa”.Totyle.Wreszciedostrzeżono,żekróljestnagi.Możemy
porzucićodwiecznymistycyzmkrzywejdzwonowej–todziśbóg,który
wreszcieumarł.
7.KONSEKWENCJELUDZKIEGODZIAŁANIA:
ZAMIERZONECZYNIE?7
Niektórzyekonomiściutrzymują,żeekonomiaaustriackazajmujesię
badaniemjedynieniecelowychskutkówludzkiegodziałania,czylizgodnie
zichulubionympowiedzeniem(wywodzącymsięodszkockiegosocjolo-
gaAdamaFergusona,aktóreostatecznąswojąpostaćprzyjęłozasprawą
FriedrichaA.vonHayeka)Dkonsekwencjiludzkiegodziałania,anieludz-
kichzamierzeń”.
Napierwszyrzutokaslogantenwydajesięuzasadniony.AdamSmith
podkreślał,jakkorzystnejest,żeniemusimypolegaćnałaskawościrzeź-
nikaalbopiekarza,bynacodzieńmóczdobyćjedzenie.Wystarczyich
egoistyczneposzukiwaniedochodu.Zacelmogąwięcobraćzysk,aleitak
realizowanebędąniezamierzonetegonastępstwawpostaciwydajniejszej
produkcji,spełniającejżyczeniakonsumentówipowiększającejpowszech-
nydobrobyt.
Bliższeprzyjrzeniesiętematowipozwalastwierdzić,żetenpunktwi-
dzeniajestmylny.Skądwiemy,jakiesązamiaryrzeźnika,piekarzaczy
wogólejakiegokolwiekprzedsiębiorcy?Niemożemyprzecieżwniknąć
doichjaźniizyskaćpewności.Rzeźnikipiekarz,maksymalizującyzysk,
mogliprzecieżprzestudiowaćwolnorynkowedziełaekonomiczneidowie-
dziećsię,żedziękimaksymalizowaniuprzeznichzyskuskorzystakażdy
człowiekzosobnaispołeczeństwojakocałość.
Odtegomomentuwswejpracyświadomiezechcąjużskutecznie
wypełniaćżyczeniaklientówinatymzarabiać.Jeśliwięcteoriaekono-
miizajmujesiębadaniemwyłącznienieuświadomionychkonsekwencji
ludzkiegodziałania,jakchcielibyniektórzy,toczynauczeniesięprzez
przedsiębiorcówpewnychmotywówteoriiekonomicznejjąunieważnia?
Przecieżskutki,októrychonamówi,dołączyłydosferyświadomychza-
mysłówuczestnikówrynku.
Cowięcej,wrzeczywistościzdobyciewiedzyoteoriiekonomii
możezmienićzachowaniabiznesmenów.Wieluznichpodwpływem
7
ArtykułopublikowanyporazpierwszywDTheFreeMarket”wmaju1987roku.
