Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elegijnośćromantyczna
|
27
podmiotuelegijnegodownętrzasiebie,jestrozumianedokładnie
tak,jakpojmowalijepisarzeiartyścifrancuscyXVIIIstulecia37.
Pojawiasięwówczas,gdypodmiotusiłujerozpoznaćsięwmijają-
cymczasie,doświadczającwtensposób–jakbywbrewwłasnej
chęcipowrotudosiebie,dowłasnegownętrza–straty.Dziejesię
takdlatego,żeWpowrótdosiebie”toszczególnyrodzajmetafory,
którąmożnabynazwaćarcheologiczną.Otóżzagłębiającsięwso-
bie,podmiotnietyleodkrywaróżnewarstwywłasnejtożsamości
(oczymwspomniałemprzedchwilą),ileraczejuzmysławiasobie,
żewieleztychwarstwjużbezpowrotniepostradał.Jesttowielki
paradoksarcheologii,któraodkrywacośpoto,bynamzarazuzmy-
słowić,iżto,coodkryte,jesttaknaprawdęstracone,nieżywe,za-
kopanewgłębiczasu.Podobnyprocestowarzyszypodmiotowi
elegijnemupodczaszagłębianiasięwsobie.Odkrywaon,żedzi-
siejszeWja”niejestwynikiemprostejakumulacji(zdarzeń,faktów
czyemocji),aleraczejsumąponiesionychstrat–określasięprzez
wzglądnato,czegojużniema.Tożsamośćwydajesięwkonse-
kwencjiciągłymubywaniem,dyspersją.Takijestsensbanalnej
zpozorudeklaracji:WNiesamezewnętrznepowody,tojest:żal,
tęskność,stratęukochanejosoby,opisujeelegia:miłymjestdla
niejówstanduszywśródsamotności,wśródscenwiejskich,kiedy
człowiekodbytądrogężyciaprzegląda,złeidobrerozpamiętywa,
kiedysięstądwynikającymmarzeniompoddaje”(Oelegii,s.192).
Niecooleodrukowy,sielskikrajobraz(Wscenywiejskie”)towarzyszy
tusytuacjiemocjonalnejpodmiotu,którazsielankąniewielema
chybawspólnego.SkupieniesięnasobieprowadzibowiemdoWroz-
pamiętywania”,azatemdouświadomieniasobiestraty,ciągłego
ubywaniaoraz–wkonsekwencji–dobolesnegodlapodmiotu
rozdarciamiędzyniedoskonałąteraźniejszościąaidealizowaną
przeszłością.Przypomnę,żewjednymzprzytoczonychjużcytatów
Brodzińskiwyraźniepodkreślał,żewpoezjielegijnejdochodzido
nieustannegoporównywaniaWstanuobecnegodoprzyszłościalbo
przeszłości”(Oelegii,s.191).Mamytuwięcdoczynieniaalbo
zrozpamiętywaniemponiesionejstraty,albozprospektywnympra-
gnieniem,któregospełnienielokowanejestwbliżejnieokreślonej
przyszłości.Wobuprzypadkachpojawiasięzatemimpulsidyl-
liczny(dążeniedoodzyskanialubzdobyciaideału,spokoju,har-
