Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32|rozdziałpierwszy
krytykdostrzeganietylkoszczególnąwrażliwośćnakrajobraziurok
natury,alerównieżskłonnośćdorozmyślańmetafizycznychoraz
szacunekdlanarodowejprzeszłości,swegorodzajukulthistorii.
Natymtletradycjasłowiańska,wszczególnościzaśpolska,oka-
zujesięniezbytbogata.ChoćBrodzińskiwymieniawieluautorów
piszącychelegie–odKochanowskiegopocząwszy,poprzezKle-
mensaJanickiegoiinnychpoetówrenesansowych,anaFrancisz-
kuKarpińskimorazJulianieUrsynieNiemcewiczuskończywszy
–topodkreśla,żeżadenznichniepoświęciłswegopiórawyłącz-
nieelegii.WedługkrytykabrakujeteżwPolsceelegiifilozoficz-
nychorazpatriotycznych–te,któreistnieją,majągłówniecharak-
terosobisty,ewentualnie(jakheroidy)przenosząnaswczas
historycznylub(jakidylle)wkrągpostacifikcyjnych
47
.Jednocześ-
nie,poszukującźródełelegiisłowiańskiej,Brodzińskiniezawahał
sięnapisaćodawnychSłowianach,iżWmałoludówbyłonaziemi
tylekochającychpoezją,jakoni,ażadenmoże,jakoni,niebył
tyledoelegiiusposobionym”(Oelegii,s.211).Analizowanaroz-
prawajestzatemnietylkobodajnajbogatszymzbioremuwagna
tematelegiiwPolscenapoczątkuXIXwieku.Pozwalaonatakże
zrewidowaćpogląd,zgodniezktórymBrodzińskibyłbezkrytycz-
nymobrońcąipiewcąsielankiorazuznawałjązakluczowąkate-
gorięsłużącądocharakterystykipoezjipolskiej
48
.Szczegółowa
analizajegorozprawteoretycznoliterackich(zwłaszczatekstu
Oelegii)dowodzi,iżbyłozgołainaczej–sielankaczyidylla,nawet
jeśliBrodzińskipoświęciłimwieleuwagiimiejsca,istniejąwjego
rozważaniachjakometaforyutraconegoładuiharmonii,podczas
gdyelegianajpełniejodpowiadaemocjonalnejihistorycznejsytu-
acjiczłowiekanowoczesnego.
*
TrafnośćrozpoznańBrodzińskiegopotwierdzilidośćszybkoinni
krytycyorazteoretycyliteratury.WlatachdwudziestychXIXwie-
kuukazałosiękilkaistotnychpraczzakresupoetykiorazretoryki,
wktórychsielankaielegiazostałyprzedstawionewsposóbbardzo
podobny.Donajbardziejreprezentatywnychztejgrupytekstów
należąbezwątpieniaPrawidławymowyipoezji(1826)Euzebiusza
