Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1
przekazującesenskomunikatujedynieprzypomocykodu.Pragmaty-
kaoperujezaśwypowiedziami,dlaktórychzrozumienianiezbędnesą
informacjewynikającezkontekstusytuacyjnegoichzaistnieniaoraz
ogólnejwiedzyuczestnikówwymiany(rozmowy)oświecie.Naprzy-
kładwsytuacji,gdyodbiorcakomunikatuprzygotowujesobiekanapkę,
wypowiedź:Proszę,zróbmikanapkęjestjawnąprośbą(semantyka),
natomiastwypowiedzi:Jestemgłodna!,Burczymiwbrzuchutoukryte
prośbyoprzygotowaniekanapkidlanadawcy(pragmatyka).
DlaodróżnieniaRomanKalisz,definiującpragmatykęjako
dziedzinęjęzykoznawczązajmującąsięskutecznymdziałaniem
człowiekapoprzezużycieśrodkówjęzykowychbądźmilczenia,nie
separowałjejodsemantyki.Zdaniemgdańskiegobadaczaniemoż-
naoddzielićznaczeniasłowaodjegoużyciawsposóbjednoznaczny
izpożytkiemdlaprowadzonychanaliz.
Bezwzględunasposóbklasyfikowaniapragmatykijęzykowej
wszyscylingwiściprzyjmują,żejejprzedmiotemsąintencjekomu-
nikacyjnemówiącychorazśrodkijęzykowewykorzystywanedoich
realizacji.Badaniuzaśpoddająwzajemnepowiązaniamiędzywypo-
wiedziamiikontekstami,wktórychjewygłoszono.Pojęciekontekstu
jestdeterminującedlawielukonstrukcjiteoretycznychpragmatyki.
Wśródinteresującychprac(por.J.R.Firth,J.Lyons,A.Awdiejew,
Z.Nęcki),poruszającychproblemzróżnicowaniapragmatycznojęzy-
kowego,naszczególnąuwagęzasługujesystematyzacjawyróżniająca
czterytypykontekstuautorstwaMarie-AnnePaveauiGeorges’a-Élia
Sarfatiego.Językoznawcyciwyznaczyliramydlawspółczesnegomy-
śleniaokontekście,wskazującnapoziomyjegostrukturalizacji:oko-
licznościowy,sytuacyjny,interakcyjnyiepistemiczny.
Kontekstokolicznościowyobejmujefizyczneotoczenieinter-
lokutorów:
-czas(np.poradnia,poraroku,czaspoprzedzającywyczekiwa-
newydarzenie);
-miejsce(np.otwartaprzestrzeń,budynekuczelni,kawiarnia,
prywatnypokój);
-liczbęadresatów(np.rozmowadwóchosób,wystąpienie
przedliczniezgromadzonymtłumem);
