Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Elementyprywatneipublicznewpostępowaniuspornym…
różnicmiędzyprawempublicznymiprywatnym,leczrównieżpomiędzypra
wemprywatnymigospodarczym59.
Twierdzenieopełnejzgodnościinteresówprywatnychzinteresempublicz
nymwypaczyłorównieżistotęprawaskargi(prawadoochronysądowej).Pojęcie
abstrakcyjnegoprawaskargijakopublicznegoprawapodmiotowegoskierowa
negowobecpaństwa,jegoorganu,czylisądu-wywodzonezprawarzymskiego
ikształtowanezwłaszczawnauceniemieckiej,aletakżewęgierskiejipolskiej
wXIXiXXw.60wkontekścieproblemuwzajemnychrelacjimiędzyobywate
lemapaństwem,atakżenatlesporuowzajemnystosunekmiędzyprawemcy
wilnymmaterialnymaprocesowym-zostałowsystemachtotalitarnychuznane
zabezużyteczneizbędne61.Prawodoskargi(powództwa)byłojednakobszernie
analizowanewradzieckiejdoktrynie,mimonburżuazyjnego”rodowoduinkla
sowejistoty”tejinstytucji62.Różnorodnośćiwielośćradzieckichteoriiwska
zywaćmiałanatrudnościnwwyzwoleniusięspodbrzemieniapoglądówtrady
cyjnych”63.Wefekcie-wkontekścieodrzuceniaklasycznejdychotomiiprawa
iutopijnegozałożeniaosocjalistycznejzbieżnościinteresówjednostkiipaństwa
-przyjęto,żeprawodopowództwajestinstytucjąkompleksowąiniepodzielną,
takjaknierozerwalnajestzależnośćpełnejrealizacjiinteresujednostkowego
iogólnegowpaństwiesocjalistycznym64.Uznanojednocześnie,żejednostce
niemożebyćudzielonaochronawówczas,gdybyłobytoniezgodnezinteresem
społecznym65.Specyficzniepojmowanyinteresspołecznydeterminowałzatem
dopuszczalnośćisposóbkorzystaniazochronysądowej,aponadtouzasadniał
znacznerozszerzenierzadkichdotychczasodstępstwodzasadynemoiudexsine
actore,neprocedatiudexexofficio66.
Zróżnicowaniewłasnościwradzieckimkodeksiecywilnymdeterminowało
dualizmwszerokopojętympostępowaniucywilnym.Polegałonnawyróżnieniu
59A.STAWARSKA-RIPPEL,OprawiecywilnymwpoczątkachPolskiLudowejuwagkilka,
nStudiaIuridicaToruniensia”2012,T.XI,s.185-186.
60E.WAśKOWSKI,Skarga,powództwoiprawodoochronysądowej,Nadbitkaz„Pol-
skiegoProcesuCywilnego”1932,nr9-10,Warszawa1937,s.4-8;IDEM,Oprojekcieko-
deksuprocedurycywilnej,nPalestra”1929,nr1,s.2.
61S.gOŁĄB,Skupienieiprzyspieszeniewprocesiecywilnym,Lwów1937,s.9;W.bE-
RUTOWICZ,Funkcjaprocesucywilnegowoświetleniunaukiotzw.prawieskargi,[w:]Księga
pamiątkowakuczciKamilaStefki,Warszawa-Wrocław1967,s.14,18;W.bRONIEWICZ,
Pojęcieprawadopowództwawnaucepolskiegoprocesucywilnego,[w:]Procesiprawo.
Rozprawyprawnicze.KsięgapamiątkowakuczciProfesoraJerzegoJodłowskiego,red.
E.ŁĘTOWSKA,Wrocław1989,s.283.
62W.bERUTOWICZ,Funkcjaprocesucywilnegowoświetleniunaukiotzw.prawie
skargi…,s.10.
63Ibidem,s.24.
64Ibidem,s.25.
65Ibidem.
66M.WALIGÓRSKI,Polskieprawoprocesowecywilnewświetlezasadydyspozycji…,
s.3-62.