Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępnezałożeniaikoncepcjezasadpolskiegoprocesucywilnego(1917-1918)
37
Zasadyprzyszłejprocedurycywilnejdotyczącenajważniejszychinstytucji
procesowych8,mimotrudnościtechnicznychiekonomicznych,zostałyprzygo‑
towanewtrakcie67posiedzeń(od10marca1917r.do30stycznia1918r.),
którychprotokołyukazałysięnałamachnKwartalnikaPrawaCywilnego
iHandlowego”(1917)9,anastępnienKwartalnikaPrawaCywilnegoiKarne‑
go”(1918)10.OpublikowaneuchwałyKomisji-jakoGłównezasadyprocedury
cywilnej-wrazzobszernymimotywamimiałystanowićpodstawęszerokiej,
ogólnopolskiejpublicznejdyskusji.
Zasadyprocesowezdefiniowane,jakwiadomo,porazpierwszyprzezNiko‑
lausaThaddäusaGönnera(1801)11,wszczególnościzasadakontradyktoryjności
(Verhandlungmaxime)izasadaśledcza(Untersuchungsmaxime)-uzupełnione
niecopóźniejozasadędyspozycyjności(Dispositionsmaxime)izasadęoficjal‑
ności(Offizialprinzip)-tworzyływteoriiprawadwaprzeciwstawnesystemy
procesowe-dyspozycyjno-kontradyktoryjnyioficjalno-śledczy.Wpraktyce
jednakżadenztychsystemówprocesowychniezostałkonsekwentniezrealizo‑
wanywnowożytnymprocesiecywilnym12.
Wnauceniejednoliciebył,ipozostajenadal,rozstrzyganyproblemfor‑
mułowaniakatalogutychzasadiichdefiniowania.Twórcapojęciazasadpro‑
cesowychpostrzegałjejakonajwyższereguły(maxime),którechociażniesą
wyrażonebezpośredniowustawie,tojednakwynikajązistotyprocesucywil‑
negoideterminująjegobudowę.Rezultatpierwszejpróbyusystematyzowania
81.Systemkodeksupostępowaniacywilnego;2.Zasadynaczelnepostępowaniacy‑
wilnego;3.Zakresorzecznictwasąducywilnego;4.Stanowiskocudzoziemcówwproce‑
sie;5.Wpływprocesukarnegonaprocescywilny;6.Sporyjurysdykcyjne;7.Połączenie
powództwiskargawzajemna;8.Udziałprokuratorawprocesiecywilnym;9.Przysię‑
ga;10.Postępowaniewprzedmiociezarzutucodoautentycznościdokumentu;11.Inter‑
wencja;12.Rozprawysądowe;13.ZakreskompetencjiSąduNajwyższego,kasacja;14.Res-
tytucja;15.Kosztysądowe;16Wykonaniewyrokówsądówzagranicznych;17.Uznanie
wyrokówsądówzagranicznych;18.Postępowanieprzeciwkourzędnikomprzydochodze‑
niuzarządzonychprzeznichszkódistrat.Komisjapodjęłarównieżuchwałydotyczące:
zmianypowództwa,przyznaniasądowego,dowoduzeświadków,terminówsądowych,na‑
kazupłatniczego,zabezpieczeniapowództwa,zawieszeniaiwznowieniaorazumorzenia
postępowania,zabezpieczeniapowództw,wykonaniawyroków,ekscepcji,terminówisądu
polubownego.S.CAR,SprawozdaniezpracKomisjiPrawaCywilnego…,s.88-90;Główne
zasadypolskiejprocedurycywilnej…,cz.I,s.563-564;Głównezasadypolskiejprocedury
cywilnej.(ZpracKomisjiprzyDepartamencieSprawiedliwości),cz.II,nKwartalnikPrawa
CywilnegoiKarnego”1918,r.I,z.1-4,s.463-520.
9Głównezasadypolskiejprocedurycywilnej…,cz.I,s.563-564.
10Głównezasadypolskiejprocedurycywilnej…,cz.II,s.463-520.
11W.bERUTOWICZ,Zasadadyspozycyjnościwpostępowaniucywilnym,Warszawa1957,
s.12;IDEM,Opojęciunaczelnychzasadpostępowaniacywilnego,nStudiaCywilistyczne”
1975,T.XXV-XXVI,s.27.
12M.WALIGÓRSKI,Gwarancjewykryciaprawdywprocesiecywilnym,nPaństwoiPra‑
wo”1953,nr8-9,s.262.
