Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępnezałożeniaikoncepcjezasadpolskiegoprocesucywilnego(1917-1918)
39
Zdawanosobiesprawę,żepracenadpolskąprocedurącywilną-wobliczu
obowiązującejnaterenachpolskichmozaikiustawprocesowychiwytworzonej
wzwiązkuztymróżnorodnejtradycjiprawniczej,atakżeterminologiiprawni
czejorazpotrzebyuwzględnieniaewolucyjnychzmianwzakresieprocesucy
wilnego-będąwymagaływytężonychprackodyfikacyjnychwznacznieszer
szymgronie.Niezamierzanozatempospieszniewprowadzaćpolskiejprocedury
cywilnej,czegoobawiałsięukrytypodinicjałamiautor,słuszniezwracającuwa
nato,żezamętwstosunkachprawnychpoodzyskaniuniepodległościbędzie
nieuniknionyinienależygopogłębiać18.Tensamautorwidziałjużwówczas,
tużpopowołaniuKomisjiPrawaCywilnegowDepartamencieSprawiedliwo
ściTymczasowejRadyStanu,potrzebęzaangażowaniadopracnadprzyszłym
kodeksempostępowaniacywilnegowybitnychznawcówprocedurycywilnej,
profesorówzuniwersytetówwarszawskiego,krakowskiegoilwowskiego.Ze
względunakoniecznośćoparciaprackodyfikacyjnychnametodziekrytyczno-
-porównawczejpostulowałprzetłumaczenietekstówustawprocesowych,ewen
tualniegruntownepoprawieniedotychczasowychichtłumaczeń,orazkomen
tarzydonich,atakżedelegowaniebiegłychadwokatówdoNiemiec,Austrii,
FrancjiiBelgii,wcelupoznaniaprocedurcywilnychwpraktyce.
Teważnepostulatyzrealizowałapowołanapoodzyskaniuniepodległoś-
ciKomisjaKodyfikacyjnaDrugiejRzeczypospolitej,nieograniczającsię
dowzorcówprawbyłychzaborców19,leczuwzględniającdziełanauko
weinajważniejszeówcześnieobowiązująceprocedurycywilnewEuro
pie,wtymnajnowsze:proceduręszwajcarskiegokantonuZurychuz1913r.
iproceduręszwajcarskiegokantonuBernaz1918r.Wobrębiezaintereso
wańczłonówKomisjiznalazłysięrównieżprocedurawłoska(1865)20,grecka
polskiejprocedurycywilnej…,s.1;S.GRODZISKI,KomisjaKodyfikacyjnaRzeczypospolitej
Polskiej…,s.48;L.GÓRNICKI,PrawocywilnewpracachKomisjiKodyfikacyjnej…,s.12;
S.PŁAZA,HistoriaprawawPolscenatleporównawczym…,cz.3,s.476.
18L.T.,Proceduracywilnawprzyszłympaństwiepolskim,nGazetaSądowaWarszaw
ska”1917,nr26,s.289-290.
19A.STAWARSKA-RIPPEL,TrzytransformacjewprocedurzecywilnejwPolscewXXwie-
ku.Wzorcerozwiązań,nZeszytyPrawniczeUKSW”2011,z.11.2,s.354.
20Włoskikodekspostępowaniacywilnegoz1865r.,wzorowanynaprocedurzecywil
nejfrancuskiej,jużwpoczątkachXXw.uchodziłzaprzestarzały.Pojawiłysięprojekty
reformyprocedurycywilnej:1920r.-projektG.Chiovendy,1923r.-L.Mortary,1926r.
-F.Carneluttiego,1930r.-G.Chiovendy,1936r.-E.Redentiego,1937r.-A.Solmiego.
Ostatecznieprzeddrugąwojnąświatowąnieudałosięwprowadzićwżycieżadnegozwy
mienionychprojektów,trwałajednakwówczasweWłoszechbardzoożywionadyskusja
nadprocedurącywilną.Literaturawłoskadotyczącaprocesucywilnegouznanabyłaza
bezwzględnieprzodującąnatleinnychpaństweuropejskich.Zob.M.WALIGÓRSKI,Polskie
prawoprocesowecywilne.Funkcjaistrukturaprocesu,Warszawa1947,s.26-27;S.PŁA-
ZA,HistoriaprawawPolscenatleporównawczym…,cz.3,s.492-493;M.CAPPELLETTI,
J.H.MERRyMAN,J.M.PERILLO,TheItalianLegalSystem,StanfordUniversityPress1967,
s.50-51.Zob.teżC.CALISSE,HistoryofItalianLaw,vol.II,Washington2001,s.791-792.