Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7
wiekiem,polatachtopotrafięzwerbalizować,wtedytobyłożywiołowe,czylipisa-
łemtak,jakchciałem-namiaręswoichmożliwości,namiaręswojejwyobraźni,
namiaręswoichdoświadczeńżyciowych.Chciałemtonapisać,cobyłodlamnie
imperatywem,powiedzmytakuczenie,pokantowsku.
Itaktotrwało,apisząc,starałemsiędrukować,bo,jakwiemy,pisanietoniejest
takaczynność,żepiszeszisięchowatentekstgdzieśdoszufladyalbogdzieśnasam
spódstaregokredensu,starejsekretery,onowymagapuszczenianazewnątrz,to
takinieuchronnyproces-napisane,przepisaneimaiśćdoludzi.Tocechypisa-
niawogóle,odkądsięonozaczęło,wżyciuludzi,wżyciuludzkości.Jatoodda-
wałemdoistniejącychwtedywobiegukulturalnymPolskiejRzeczpospolitejLu-
dowejpismliterackich,tygodników,miesięczników-drukowanomnie,alezcza-
semtenprocespodlegałpewnymciśnieniom.Pewnychrzeczyniemożnabyłodru-
kować,pewnerzeczytrzebabyłosamemucenzurowaćzaradąredaktora,którytekst
przyjmował,apewnerzeczynapisaneszływogólegdzieświnneręce,iteinne
ręceostatecznietentekstoceniały,decydowały,czymaiśćdodruku,czynie.To
sięnazywałowtedy(nieużywamtegookreśleniacelowo)cenzurą.Niebędęotej
cenzurzemówiłzawiele,byłaonaprzypisanadosystemukomunistycznego,który
wnaszymkrajupanował,oznaczałakontrolęwszystkiego,corobiąludzie,szcze-
gólniewłaśnie-kontrolęsferypisania,bopisanieprzezkomunizmbyłotrakto-
wanejakonarzędziepropagandy.PamiętamtozhistoriikomunizmuwEuropie,
szczególniezdoświadczeńkomunizmuBwSowietach”-słowobyłorzecząnajważ-
niejszą,słowemoszukiwanoczłowieka,słowemgozwodzono,słowamikierowano
człowiekanamanowce-takie,jakchciaławładza.Isłowobyłotraktowaneniejako
jakaśrzeczneutralnaalboniezależna,tylkojakonarzędziepropagandywaspekcie
kształtowaniamentalności,kształtowaniapostępowanialudzi.
Więcsiłąrzeczytemojetekstypodlegałyocenie,kontroli,czujnemuokucenzury.Po-
czątkowobyłemmłody,silny,żywiołowy,nietraktowałemtegojakodokuczliwości,
którazmieniamojepisanie,borzeczywiścieniezmieniała,jamiałemtoszczęście,
żewrzuconomnieschematyczniewpewnąszufladęocen.Obowiązywałyoceny,
którepotemjakkanonciągnęłysięlatami.Potraktowanomniejakopisarzamar-
ginesuspołecznego,czyliczegośnieważnego,cojestnaobrzeżach,coniezagraża
zdrowejrzeczywistościwcentrum,rzeczywistościsocjalizmu,budowy,walkiklaso-
wej,czujnościitd.,itd.Niebędętychsłówkłamliwychużywał-mówięBkłamliwe”,
bowtedywłaśniesłowowkomunizmiejakonarzędziebyłoBprostytuowane”,czyli
odrywaneodswojegowłaściwegosensu.Damprzykład-słowemwrażymbyłosło-
woBkosmopolita”,słowempozytywnymbyłosłowoBinternacjonalista”.Wszystko
stanowiłowięcodwróceniepojęć,bezsensowne,boBkosmopolita”jestcałkowicie
ścisłymsemantyczniesłowemprzypisanymdoczłowiekaświata,doczłowiekaot-
wartego,aletojużgroziłokomunizmowi,cobowiemznaczyotwartyświat?-ko-
munizmpromowałBświatkiblowy”,czylizamkniętyświatkomunizmuwwalce
zeświatemimperializmu-tomusiałbyćBkibel”,musiałabyćodrębność,musiała
byćgranicamiędzytymiświatami-stądsłowobyłoBprostytutką”systemu.
Noiprzeztenmargines,októrymnadmieniłem,przeztozakwalifikowaniemnie
dotegoschematu,uważano-niechsobiepisze:ojakichśzłodziejach,ojakichś
prostytutkach,ojakichśsutenerach,ojakichśmelinach,ojakichśpudłach,czyli
więzieniach-przecieżniesiedzitamwjegoopowiadaniachanibohaterNSZ-etu,
anibohaterWiN-u[NarodowychSiłZbrojnych,ZrzeszeniaWolnośćiNiezawis-
łość-K.Samsel],tylkozłodziejaszeklubjakaśdziwkaalbojakiśpaserek,niech
sobiepisze...
