Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StronnictwoLudowe(ZSL).Oilejednakwlatach1944-1948elitawładzybyła
grupąwłaściwiejednorodną,zdominowanąprzezczłonkówPPR,otylewokre-
sie1948-1957jejstruktura,popołączeniuPPRiPolskiejPartiiSocjalistycznej
(PPS),uległawewnętrznemuzróżnicowaniu,przezwłączeniedońdziałaczy
socjalistycznych.
Pomimoto,żeproblematykazjednoczeniaobuugrupowańruchurobotni-
czegobyłaprzedmiotemwieluopracowańnaukowych,ichanalizaograniczała
sięwwiększościdozagadnieńdotyczącychhistoriiidorobkuideowego
PPR/PZPR,wniewielkimstopniuodnoszącsiędoelitystycznegowątkuPPS.
Wynikałotoprzedewszystkimzfaktu,żestanowiłyonerezultatbadańprowa-
dzonychgłównieprzedrokiem1989,awięcopierającychsięwznacznejmierze
naschemaciemarksistowskim.Wefekciemarginalizowanownichnietylko
dorobekideowyruchusocjalistycznegopoIIwojnieświatowej,lecztakże
umniejszanowkład,zarównoideowy,jakiorganizacyjny,jakinurttenwniósłdo
PZPR.Stądteższczególnieinteresującymzagadnieniemjestuzupełnieniedo-
tychczasowychustaleń,poprzezukazanieprocesukonwersjielityPPSwczęść
elityPZPR,który-waspekcierozważańteoretycznych-oznaczaprzekształce-
nieelitypartiipolitycznejwelitępolityczną/elitęwładzy.
Przedmiotemprowadzonychbadańbyłprocespowstaniairozwojuelity
PPSwlatach1944-1948,anastępniejejfunkcjonowaniaiczęściowegorozpadu
wramachelityPZPRwlatach1948-1957.Wtensposób,wcałymbadanym
okresiepłaszczyznęanalizystanowiłaelitapojmowanakonkretnie,zrelatywi-
zowanaprzedmiotowoipodmiotowodopolitycznychdecydentówwPolsce
Ludowej.Ujęcietakiepozwoliłonaodejściewbadaniachodmodelunaukidio-
graficznychnarzeczopisuiwyjaśnieniaogólnegoprocesuzmian,zachodzących
wgrupieosóbmającychbezpośredniwpływnasprawowaniewładzy,ijego
efektówzarównowwymiarzeorganizacyjnym,jakiwsferzemyślipolitycznej.
Coznamienne,podejścietakienieoznaczałojednakpotraktowaniawszystkich
analizowanychelitjakowyodrębnionychiwyizolowanychsegmentówspołecz-
nych,alepozwalałonauznanieichzaelementysystemu,zintegrowaneznim
sieciąwzajemnychpowiązań,umożliwiającychimwpływnawieloaspektowe
kształtowanieprocesupolitycznego.Wtymznaczeniuprzyjętastrategiaczyni
zadośćpodejściukontekstualnemu,uzależniającemufunkcjonowanieelitod
kształtusystemuspołecznegoorazpolitycznegopaństwa.
Podstawęteoretycznądlaprzeprowadzonychbadaństanowiływspółczesne
teorieelit,zeszczególnymuwzględnieniemlasswellowskiegonurtuelityzmu
orazneofunkcjonalnegoparadygmatuelitystycznego,opracowanegoprzezJoh-
naHigleya.Sątoteoriezakładającenietylkoistnieniedychotomicznegomodelu
społeczeństwa,alerównocześniezwracająceuwagęnaheteronomicznośćwe-
wnątrzsamejelity.Pierwsza,sformułowanawramachorientacjibehawioralnej,
8
