Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iszorstkąsiateczkęśródplazmatyczną,mitochondria,lizosomyorazelementycyto-
szkieletu.Głównymijegoskładnikamisąaktynaitubulina,atakżemniejpoznane
ciałka,jakspektrynaiwinkulina.Licznesątakżeciałkakrystaliczneonieznanejfunkcji.
Napowierzchnikomórkiwystępujągęstoułożone,dużemikrokosmki,zktórychczęść
przechodziprzezosłonęprzejrzystąiłączysięzwypustkamikomórekwieńcapromie-
nistego(rycina3-1).
Czasżyciakomórkijajowejodmomentuowulacjijestkrótki–wynosizaledwie6–18
godzin.
Poowulacji(wydaleniukomórkijajowejwrazzcałymwzgórkiemjajonośnym)po-
zostałośćpęcherzykajajnikowegodojrzałegoprzekształcasięwbogatounaczynioną
strukturęgruczołową.Jestniąciałkożółte(corpusluteum)lubgruczołżółtkowy.
Wyróżniasię:
Xciałkożółtemiesiączkowe(corpusluteummenstruationis),
Xciałkożółteciążowe(corpusluteumgraviditatis),
Xciałkożółtelaktacyjne(corpusluteumlactationis).
Procesprzekształcaniasięstrukturpęcherzykowych,którepozostałypouwolnie-
niukomórkijajowejwciałkożółterozpoczynasięoddepolimeryzacjibłony
podstawnej,oddzielającejkomórkiziarnisteodkomórekosłonkipęcherzyka.Błona
podstawnafałdujesię,stajesięcieńszaizanika.Pomiędzykomórkiziarnistewnikają
licznenaczyniakrwionośne.Komórkiziarnisteprzekształcająsięwkomórkiluteino-
we(luteinoweziarniste)ośrednicy30–40pm.Zawierająoneluteinę,cerebrozydy,
fosfolipidy,atakżewitaminyCiA.Wydzielająprogesteronorazrelaksynę.Zkolei
komórkiwarstwywewnętrznejosłonkipęcherzykaprzekształcająsięwmałekomór-
kiparaluteinowe(komórkiluteinoweosłonkowe)ośrednicy8–12pm,którewydzie-
lająestrogeny.
Jeżelikomórkajajowaniezostajezapłodniona,ciałkożółteprzestajewydzielać
estrogenyorazprogesteron,stopniowozanikaistajesięciałkiembiaławym(cor-
pusalbicans).Całkowityzanikciałkabiaławegotrwakilkamiesięcy.Wprzypadku
cyklujajnikowego,wktórymnastępujezapłodnienieizagnieżdżeniezapłodnionego
jaja,ciałkożółteprzekształcasięwciałkożółteciążowe,któreprzezkilkamiesięcy
jestbardzoaktywnehormonalnie.Wdrugiejpołowieciążyjegoaktywnośćspada,
apoporodzieprzekształcasięonowciałkobiaławe,któremożeprzetrwaćnawet
kilkalat.
Wczasiepierwszegocyklujajnikowegopoporodziepowstajeciałkożółtelaktacyjne.
Zanikaonopozakończeniuczynnościgruczołusutkowego(karmienia).
Cyklpłciowyżeński
Odczasuosiągnięciadojrzałościpłciowejażdookresuprzekwitaniawnarządzieroz-
rodczymkobietyzachodzązsynchronizowanecykliczniezmianymorfologiczneiczyn-
nościowe,którenazywamycyklemrozrodczymlubpłciowym.
37
