Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Wstęp
tożsamościpoobustronachprocesurecepcyjnego.Porównaćdwa
przedmioty-dwiekultury,dwóchtwórcówczydwadzieła-zna-
czyprzeciwstawićjesobie,porównywaćmożnabowiemtylkoto,co
jestwyraźnierozdzielone,niepomieszane.Każdeporównanie,zanim
weźmiepoduwagępunktykonwergencji,wprzódakcentujewszak
różnice,uprzywilejowującto,cowydajesięspecyficznedladanejkul-
tury,iodwracającuwagęodelementówobcychwspołecznejstrukturze
pamięcinarodowej.Zametodąporównawcząkryjesięteżpresupozy-
cjahierarchiikulturowej:poszukiwaniewpływówjednegoautorana
innegozawszemilczącozakładaniższośćkulturyprzyjmującejoraz
koncentrujesięwokółpytaniaowiernośćwobecmodelu.Wzamian
EspagneiWernerproponująrefleksjęnadhistorycznymiimaterialnymi
warunkamikrążeniaideiidóbrkulturowych.Przedmiotemichbadań
jestsposób,wjakikulturyimportująiasymilujązachowania,teksty,
formy,wartościistylemyślenia.
Teoriatransferukulturowegojestszczególnieprzydatnadojedno-
czesnegobadaniawieluprzestrzeninarodowych,jednakniepoto,by
jekonfrontowaćzesobą,leczwceluwydobyciadowodównaichnie-
autarkiczność,różnychformkulturowejnmetyzacji”.Badacztransferu
wykraczapozaramynarodowe,byzająćsięsferamikulturowymi(aires
culturelles)ispotkaniamimiędzynimi.Przyjęteprzezeńramychrono-
logiczneniekoniecznierespektująważnehistorycznecezury.Wzamian
wskazująnakluczowemomentyprocesuprzenikaniasiękultur(fala
emigracji,rolajakiegoślidera,moda,wydarzenieskądinądsprawiające
wrażeniedrobnego).Wtymujęciubrakteleologii:historiatransferu
-allemand(XVIIIeetXIXesiècle),textesréunisetprésentésparM.EspagneetM.Wer-
ner,Paris1988,s.11-34;M.Espagne,Surleslimitesducomparatismeenhistoire
culturelle,nGE”1994,nr17,s.112-121;M.Espagne,Lestransfertsculturelsfranco-
-allemands,Paris1999.KoncepcjabyłanapoczątkuXXIwiekurozwijanaprzezMicha-
elaWerneraiBenedicteZimmermannwkierunkuhistoirecroisée(zob.tychże,Penser
l’histoirecroisée:entreempirieetreflexivité,w:Delacomparaisonàl’histoirecroisée,
dir.M.Werner,B.Zimmermann,Paris2004,s.15-53).Wksiążcekorzystamzwielu
obcojęzycznychźródeł.Jeżeliniezaznaczonoinaczej,wszystkiecytatyzjęzykówan-
gielskiego,francuskiego,niemieckiegoirosyjskiegopodajęwewłasnymtłumaczeniu.
Listaskrótówtytułówczasopismorazwydawnictwciągłychobowiązującychwpubli-
kacjiznajdujesięnastr.589-597.
