Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aktywnościpojednejbądźdrugiejstroniedanejdychotomii.Wźniejszym
czasiedoszłodoreklasyfikacjitychaktywności.Whistoryczniezmiennejli-
ścieemocjiRortywidzirezultattychkontrowersji.Jejzdaniembezinteresow-
nepostawy,takiejakżyczliwośćiwspółczucie,przeciwnicyHobbesa,chcącje
zabezpieczyć(jakoprzeciwwagędlainteresuwłasnego),wprowadzilijako
uczuciazmotywacyjnąsiłą
95.Wtensposóbnamiętnościstałysięemocjami,
którebyłyklasyfikowanejakoaktywności.Podobnierozszerzyłasięlistaemo-
cji(ourazę,estetycznąireligijnąobawęipodziw,niepokójilęk)wówczas
gdyichintencjonalnośćbyładyskutowana.nEmocjestałysięafektamilubpo-
stawami.Wstopniu,wjakimichklasarosła,jejczłonkowiestawalisiębar-
dziejheterogeniczni;analizastawałasiębardziejniejednoznaczna”
96.
Wświetlepowyższegohistorycznazmiennośćemocjijestodpowiedzialna
zakonceptualnąniemożliwośćzbudowaniaogólnejteoriiemocjijakotakich.
Istotnymdopełnieniempowyższegoartykułu,wkontekścietezyonietwo-
rzeniuprzezemocjenaturalnejklasy,jestwprowadzeniedobędącejzbiorem
artykułównatematemocjiksiążkipodredakcjąA.O.Rorty,zktórejpochodzi
powyższyartykuł
97.Wefekcienakreślonychwyżejdychotomiiżnestanypo-
łączonowjednąklasęzzupełnieżnychpowodówinaodmiennychpodsta-
wach.Stądniemożliwejestichujęciewjednymzbiorzeklasyfikacjinjakoak-
tywnelubpasywne;wytwarzaneprzezmyśliiokreślaneprzezmyślilubfizjolo-
giczniezdefiniowane;dobrowolneiniedobrowolne;funkcjonalneiwadliwie
działające;korygowalneiniekorygowalneprzezzmianęprzekonań
98.Ztych
samychwzględów,zdaniemAmélieRorty,niemożliwejestostreodróżnienie
emocjiodnastrojów,motywów,postawicechcharakteru.
Oprojekciebadaniaemocji
99,polegającymnatworzeniuklasyfikacjiż-
norodnościemocjiwzdłużwieluparametrów,mającymdaćcośnakształtsche-
matycznegodiagramulokującegożnorodneemocjenawieluskalach(pasyw-
ny/aktywny,dobrowolny/niedobrowolny,behawioralnie/intencjonalniedefinio-
wany)Rortymówijakoobardzotrudnym.Jejzdaniempodstawowatrudność
95Takimmotywacyjnymuczuciemjestnwspółdoznawanie”(terminzaproponowanyprzez
M.OssowskąnaokreśleniesympathywkoncepcjiAdamaSmithazob.M.Ossowska,Motywy
postępowania.Zzagadnieńpsychologiimoralności,nKsiążkaiWiedza”,Warszawa2002,s.176)
lubHume’asympathypojętajakonzdolnośćdouczuciowegooddźwiękunacudzeprzeżyciaido
przejmowaniaodinnychichskłonnościiuczuć(D.Hume,Traktatonaturzeludzkiej,t.II:
Ouczuciach,przeł.C.Znamierowski,wyd.2przejrzane,PWN,Warszawa1963,s.62–63).
96A.O.Rorty,ExplainingEmotions,s.105.
97Zob.A.O.Rorty,Introduction[w:]ExplainingEmotions,s.1–8.
98Ibidem,s.1.
99Zob.J.DeRivera,AStructuralTheoryoftheEmotions,nPsychologicalIssues”,1977;
podajęza:A.O.Rorty,Introduction,s.2.
36