Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
silnierolęjęzykawwytwarzaniuwięzi.Jednakjestcośjeszczepozajęzykiemwer-
balnym,cowpływanakształtowaniewięzi.Jesttosystemszacunku-emocji(de-
ference-emotionsystem),któryopartyjestnaniewerbalnychgestachipoprzeznie
jestrozpoznawalny(wskaźnikowośćgestów-Retzinger,Scheff2000:82-84)4.
Scheffwprowadzapojęcienormalnychwięzispołecznych(normal),które
obejmujątocoGoffmannazywanwzajemnymuznaniem”(reciprocalratification)
obydwustroninterakcjijakonprawomocnychuczestników”(legitimatepartici-
pants)relacji.nNormalność”więzi(wjęzykufunkcjonalistównpatologiczność”
więzi)jestraczejzwiązanazwymiaremmikrospołecznymniżmakrostrukturalnym.
ThomasScheffzainteresowanyjestszczególnie,jakjużzauważyliśmy,koncep-
cjąsamobójstwDurkheima,którysądził,żezjawiskotojestspowodowaneprzez
patologicznewięzispołeczne.Durkheim,wedługScheffa,nieanalizujestruktury
itreścitychwięzi.Niewiemyjakpowstajeindywidualnadecyzjaosamobójstwie,
jakimjestjejkontekstinterakcyjno-relacyjny.Szerszykontekstspołeczny,siławię-
zispołecznej,sąprzedstawione,aleniewiemyjakwiążąsięzkonkretnąsytuacją
psychospołecznąsamobójstwa
5
.WięźdlaEmilaDurkheimajestnczarnąskrzynką”.
Durkheimtraktujesolidarnośćspołecznąjakoproblemwyłączniekognitywny,
widaćtopojegotraktowaniutzw.solidarnościmechanicznej.Generalniechodzi
tutajonpodobieństwoumysłów”,czylipewnąnzgodę”,nujednolicenie”wiedzy
członkówgrupy.Istotnyjestzatemtylkopoziomkognitywnywkontrolispołecz-
nej.ElementemocjonalnybyłprzezDurkheimapotraktowanybeznależnejatencji
badawczo-analitycznej.
Scheffpodkreśla,żeEmilDurkheimzbliżałsiędostwierdzenia,żeemocja
jestważnadlasolidarnościspołecznej.Wprowadziłonpojęcienspołecznejemo-
cji”,którałączyjednostkiwspołeczeństwo(Scheff1990:4).Jednaktraktujeemo-
cjęjakoelementrezydualnywjednostceinieodnosisiędokonkretnychemocji,
aniteżkontekstówinterakcyjnychirelacyjnychjejwystępowaniabądźjejzaniku.
Wydajesię,żenawiązaniedoDurkheimabyłowopiniiScheffaniezbędne,
bymócpokazaćodrębnośćispecyficznośćjegokoncepcjisocjologii.Wskażmy
nakilkaróżnicpomiędzytymikoncepcjami:
1.EmilDurkheimkładłnacisknarelacjenapoziomiesocjetalnym,kosz-
tempoziomumikro,poziomuspołeczności.
2.Durkheimignorowałkontekstlokalnywystępowaniadanegozjawiska,np.
samobójstw)zarównowteorii,jakiwmetodzie.Interesowałogoglobalnespojrzenie,
bezbudowaniaanalizyprzyczynowejkonkretnychmanifestacjidanegozjawiska.
4Emocjesąodczuwanewokreślonychobszarachciała.Mentalnalokalizacjaprzestrzenna
tychemocjijestpotwierdzonaempirycznie(Nummenmaa,Glerean,Hari,Hietanen2013).Wskaź-
nikiodczućciałaodnośniedoodczuwanychemocjisązatemmożliwedoużyciawprocesachdia-
gnostycznychipsychoterapii.Wprzypadkuwstyduaktywowanesągórneczęściciała,oczy,twarz,
klatkapiersiowaiokoliceżołądka.Natomiastbrakaktywnościdotyczynógiramion.
5DlaT.Scheffa(2001:213)bardzoważnyjestwpływsytuacji,kontekstunatzw.zachowania
npatologiczne”.Twierdziontakże,żedepresjawpewnychokolicznościachmożebyćwywołana
przezczynnikisytuacyjne,któremającharakterspołeczny.
