Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
psychologiczny,jestbowiemregulowanaprzezodczuciaemocjonalnewstydulub
dumy.Jednąznielicznychinstytucjispołecznych,którązainteresowaniewykazuje
onprzezcałyczas,jestinstytucjanzachodniegoindywidualizmu”,tj.pewnegomitu
dominującegowspołeczeństwie.Jednostkiprzyjmującgomogądoświadczyćalie-
nacji,czylipewnegorodzajuwykorzenieniazestosunkówspołecznych,ipoczucia
obcości,atakżebrakuidentyfikacji,równieżzeswoimitożsamościamispołeczny-
mi(zob.Scheff2001:219).Jednostkiwtakimkontekściespołecznymwypierają
emocje,szczególnieemocjewstydu.Niesąwstanieichsobieuświadomićiwkon-
sekwencjiuporaćsięznimi.Otoczeniespołeczne,anawetkulturamasowa,dostar-
czanarzędzi,językadowyparciawstydu
3
.Ponadtozdrugiejstrony(npozytywnej”)
zjawiskutemutowarzyszynekspresywnyindywidualizm”,czyliczerpaniezzaan-
gażowaniawzwiązkispołeczneodczućzwiązanychzdobrostanemjednostki,anie
społecznościzjejmoralnymiimperatywami(Lynch1990:16).
2.1.EmileDurkheim
WtymkontekścieThomasSchefftwierdzi,żeEmileDurkheimnieanali-
zujesamobójstwjakoczynów(analizowanyjesttylkoaspektmakrostrukturalny,
aleniemaanalizymikrosocjologicznej,wkierunkuktórejskłaniasięT.Scheff).
ScheffczerpieniejakoinspiracjeodDurkheimapoprzezzaprzeczenietezomjego
teorii.AnalizauDurkeima,wedługScheffa,jestwpewnymsensiezewnętrzna.
Nieznamymotywówdziałań,procesu,któryprowadzidodrastycznegoaktuau-
toagresji.Procestenmaswojeetapy,wktórezaangażowanejestmyślenieiod-
czuwanieemocji.Emblematycznymprzykłademmożebyćtutajhistoriaopisana
wpowieściGoethegoCierpieniamłodegoWertera.HistoriętęanalizujeScheff
używającdotegokategoriiemocjiipokazującprocesualnewytwarzanieaktusa-
mobójczego(Scheff1990:128;Czykwin2013:143-153).DlaDurkheimasamakt
samobójczyjestczarnąskrzynką,którąniewartosięzajmować,aktysamobójcze
możnabowiemująćzbiorczowpostacistatystyk.Statystykiukazująnampewne
korelacjeczyteżwspółwystępowaniepewnychzmiennych,jednakniepokazują
procesu,któregoetapysąciągiemprzyczynowo-skutkowymdanegodziałania.
AnalizępowinniśmyzaczynaćwedługT.Scheffanoddołudogóry”,awięc
odopisuianalizydziałaniadoukazaniamakrostrukturalnychuwikłańdanego
działania/zjawiska.nCzęść”możenambardzodużopowiedziećocałości(Scheff
1990:6;zob.takżeScheff1997).
Systemkomunikacyjny,któryniejakowytwarzawięźspołeczną,jestopar-
tynalingwistycznychsymbolach,coniepozostawałowcentrumzainteresowań
Durkheima,araczejinterakcjonistówsymbolicznych.Scheffpodkreślatutajzatem
3Popularnepiosenkiomiłościwewspółczesnymspołeczeństwiedostarczająjęzyka,wktó-
rympojawiająsięsłowapokazującezagrożeniapłynącezmiłości,tj.cierpienieismutek,alepo-
jawiająsięteżsłowaukrywającewstydzwiązanyczęstozuczuciamiprowadzącymidogłębokich
związkówmiędzyludzkich.Wzmacniatozjawiskowyparciawstyduijegoukrywania,cowkonse-
kwencjinaruszawięzimiędzyludzkie(Scheff2011).
