Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wprowadzenie–kontekstpowstaniakoncepcji
empowerment
27
tywykrytycznejzbiorowegoupełnomocnieniapublicznegozaniedbanych
grupspołecznych(por.Granosik,Gulczyńska2014:17).
Większośćkoncepcjiempowermentwyrastazteoriikonfliktowych,zakła-
dających,żespołeczeństwojestpodzielonenagrupyiklasyozróżnicowanym
poziomiekontrolinadzasobami.Implikujetozałożenie,żeempowermentjest
grąosumiezerowej,azatemwymagającąraczejredystrybucjiwładzyniżwzro-
stujejpoziomu5.SveinJentoftwskazujejednaknaistnieniekomponentówem-
powermentniewymagającychtejredystrybucjiwładzyipozbawianiawładzy
innychaktorówspołecznych.Należądonichnp.budowaniepewnościsiebie
(confidence),zaufaniaisolidarnościwspołeczności(por.Jentoft2005:3).
RyszardSzarfenbergzaznacza,że„wjęzykuangielskimgłównytrzon(ł)
pojęciaempowermenttowieloznacznepowerprzekładanenapolskiwzależ-
nościodkontekstujako:władza,siła,moc,uprawnienie,zdolność,energia.
Przedrostekem-sygnalizujeaktywnystosunekdotego,coznaczątepojęcia,
wszczególnościnastawienienazmianęwładzy,siły,mocyitp.Wstosowanych
wPolscetłumaczeniachtakąrolęmaprzedrosteku-,np.upodmiotowienie,
uprawomocnienie,umacnianie(ł).Niechodziprzytymodawanie,przeka-
zywanieizwiększanieichtam,gdziejużsą,aletam,gdzieichniemalubjest
ichzamało,np.dać,przekazaćwładzętym,którzysąjejpozbawieni;dać,
dodawaćsiłytym,którzysąbezsilni;daćprawatym,którymichodmówiono;
umocnić,wzmocnićtych,którzysąwgorszejniżinnisytuacji,zajmująniż-
szepozycje.Omawianepojęciemazabarwieniewartościująceipozytywne,
szczególniejeżelizkontekstuwynika,żewładza,moc,siłaczyprawazostały
odebranelubzmniejszonewsposóbkrzywdzącyiniesprawiedliwy,czyteżże
występujedominacjainadużywaniewładzyczysiły(wyzysk,opresja)(ł).
Jeżelirelacjawładzyczysiłypolegałanadominacji,toempowermentmoże
oznaczaćpewnegorodzajuwiedzęipostawę:przekonanie,żerelacjapowin-
nabyćzmienionanarzeczsłabszejstrony;wynikająceztejpostawydziałanie
narzeczwzmocnieniastronyzdominowanej,słabszejwrelacji;zamierzony
skutektakichdziałań,czyliosłabieniedominacji,wyrównanie,zrównoważe-
niewładzy,sił,uprawnień”(Szarfenberg2015:1).
5Azatem,żeimmanentnymwymiaremempowermentjestdisempowerment.
