Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ponieważstosunkipomiędzyepiskopatemarządzącąpartiąwlatach
osiemdziesiątychmiałyistotnywpływnacharakterprzemianspołecznych
wPolsce,autorniniejszejksiążkipodjąłbadaniamającenaceluanalizęod-
noszeniasięepiskopatudowładzkomunistycznych.Relacjete,azwłaszcza
ichskutki,wpłynęłyrównieżnaproceskształtowaniasiępokomunistycznej
rzeczywistościspołecznejwokresieprzemianustrojowych.Wbadaniach
wykorzystanoprzedewszystkimdokumentyurzędowe,tj.listyikomunika-
tyepiskopatuPolskioraztajnedokumentyIVDepartamentuMSW.Ponadto
posłużonosiępublikowanymiwspomnieniami,atakżeopracowaniami
socjologicznymiihistorycznymidotyczącymiomawianejproblematyki.
Autormanadzieję,żeanalizazmianpostawizachowańepiskopatu
wobecrządzącejpartiiwlatachosiemdziesiątychprzyczynisięrównież
dowyjaśnieniamechanizmówdokonującychsięprzemianorazwpływu
stronykościelnejnaprocesprzekazaniawładzyprzezkomunistów,którzy
wtrakcieprzekształceńsystemowychstaranniezabezpieczyliswojeinte-
resyizapewnilisobieprestiżowepozycjewnowejstrukturzespołecznej.
Zprzeprowadzonychwroku1993badańnatematelitwpaństwachpost-
komunistycznychwynika,iż49%najwyższychstanowiskwgospodarce
polskiejpiastowałyosoby,któretakiesamepozycjemiaływPRL.Kolejne
33%członkównajwyższychelitstanowililudzie,którzysprawowali
wPRLnieconiższefunkcjekierownicze6.
Wielubadaczyprzemianspołecznychwkrajuuważa,żewpolskiej
rzeczywistościistniejeciągłośćmiędzysystemami,dlaktórychrok1989
stałsiędatąsymboliczną,ponieważkomunizmwsposóbewolucyjny
przekształciłsięwpostkomunizm.Upadekreżimukomunistycznegonie
oznaczałzerwaniazprzeszłością.Zaprzyzwoleniemówczesnychelitko-
munizmpozostawiłposobieszczególnedziedzictwowżyciuspołecznym,
wpływającnawszystkieprzejawytegożyciawkolejnychlatach.Proces
przekształcaniajednegosystemuwdrugiRyszardLegutkocharakteryzuje
wnastępującysposób:„Niebyłonigdywcześniejczegośtakiegojakpost-
nazizmczypostfaszyzm,afakt,żeichniebyło,oznacza,iżtwórcyustro-
jów,jakienastałypoupadkuNiemiecHitleraczyWłochMussoliniego,byli
świadomi,żenależycałkowiciezerwaćzniedobrąprzeszłością.Wprzy-
padkukomunizmudotyczytowszystkichkrajów,zwyjątkiemNRD,nowy
ustrójpowstałprzywspółudzialedawnychwładców.Dokonanoprzytej
okazjilicznychkompromisów,któreokazałysiętrwałe.Obejmowałyone
6F.Musiał,J.Szarek,WIIIRzeczypospolitej–postkomuniści(1989–2005),w:Komu-
nizmwPolsce.Zdrada,zbrodnia,zakłamanie,zniewolenie,WydawnictwoKluszczyński,
Kraków2003,s.395.
10
