Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Epistemologiajakofilozoficznarefleksjanadpoznaniemiwiedzą
atakżewpewnychinterdyscyplinarnychsocjologiczno-metodologicznych
monografiach(np.wpracyMichaelaSmithsona22),któremogąbyć,jak
sądzę,dobrympunktemwyjściadlaepistemologii.
Aleczyepistemologianiepewnościpoznawczejjestwogólemoż-
liwa?Jakiewarunkimusiałbytenrodzajdoświadczenialudzkiegospełnić,
abyuzyskaćstatusmodelulubparadygmatu,abystaćsięrównorzędnądla
poprzednichklasycznychwzorówepistemologiiwartościąpoznawczą?Jest
tochybanajtrudniejszezadanie,jakiedzisiajstoiprzedteoriąpoznania.Jest
onojednakważne,anawetpalące,ponieważwobrębieniektórychnauk
ścisłychformułowanesąkoncepcjemówiąceopozytywnejwartościnie-
pewności,wszczególności,niezupełności,nierozstrzygalności,nieobliczal-
nościitp.Powinnyonestaćsiędlaepistemologiiprzedmiotemanaliz.
45
V.NAJBLIŻSZESĄSIEDZTWOINARASTAJĄCA
KONKURENCJA
Epistemologiajest,wartoprzypomniećkolejnyraz,zaledwiejednązwie-
lunauk(wznaczeniuwiedzyogólnejiuteoretyzowanej)dotyczącychpo-
znaniaiwiedzy.Zajmującwciążjeszczewyróżnionąpozycję,usankcjono-
wanątradycją,mającniezaprzeczalnewalorywpostaciwypracowanychjuż
metodisposobówanalizfenomenówpoznawczych,jestodpołowyXXwie-
kucorazbardziejkonfrontowanaprzeznaukoweteorieimetodybadańnad
poznawaniemiwiedzą.Stanowiąonedlaepistemologiicorazliczniejszesą-
siedztwo,aleinarastającąkonkurencję.Jesttofakt,którymusiznaleźćna-
leżytezrozumienieiwłaściwespożytkowaniewsamejfilozofii.
22Por.M.Smithson,IgnoranceandUncertainty.EmergingParadigms,Springer-Verlag,
NewYork-Berlin,London1989.Autorzauważapewnezmianywpodejściudozagad-
nienianiewiedzyiniepewności:„Ponadto,naszereakcjenaniewiedzęokazująsięzmie-
niać.Nietakdawnoprzeważającymimetodamiradzeniasobiezniewiedząbyłypróbyjej
eliminowanialubabsorbowania.Nowepodejściejużsiępozbyłozałożenia,iżniewiedza
dajesięzredukować,obecniepanujepodejście„zarządzania”,którepoleganapróbowaniu
zrozumienia,tolerowania,anawetwykorzystywaniapewnychrodzajówniewiedzy.(...)
Perspektywa,którąjawykorzystuję,jestpołączeniemideiznaukspołecznychorazwspół-
czesnejfilozofiinauki.Zapunktwyjściaprzyjmujępostulat,iżniemasensowejdyskusji
nadniewiedząbezumieszczeniajejwspołecznymkontekście.(...)Jestemprzekonany,że
potrzebujemyowielebardziejwyrafinowanegodialogupomiędzyróżnymidyscyplina-
mi,wktórychdokonujesiętwórczejpracynadniewiedzą”,s.viii-ix.
