Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
podmiotemodpowiedzialności(zunifikowanenmy”globalne)ijaki
jestzakressprawczościorazwolnościtegopodmiotu(odpowiedzial-
nośćnza”),atakżezpytaniemoto,wobecjakichinstancjiodpowie-
dzialnośćowymiarzeglobalnympowinnabyćponoszona(odpo-
wiedzialnośćnprzed”naturąlubprzyszłymipokoleniami19).
Filozofiaśrodowiskowaczerpieinspiracjeteoretycznenietylko
zzasadyzrównoważonegorozwoju,lecztakżezzasadyodpowiedzial-
nościietykiodpowiedzialnejpowściągliwościHansaJonasa,jakrów-
nieżmakroetykiwspółodpowiedzialnościKarla-OttonaApelaiPieta
Strydoma20.Możnapowiedzieć,żejesttofilozofiaoptymistyczna,roz-
ważabowiemmożliwościdalszego,zintegrowanegorozwojuspołecz-
no-ekonomiczno-przyrodniczego.Rozwójtegorodzajuuznajesiętu
zapolitycznierealizowalny.
Jaksięprzekonamy,filozofiępostśrodowiskowąantropocenucha-
rakteryzujeodmiennaretoryka.Inaczejrozłożonesątutajakcenty.Jest
toprzedewszystkimfilozofiatrudnejdouniknięciakatastrofyklima-
tycznejifiaskadotyczącegozarządzaniawarunkamiplanetarnymi.
Skupiasięonanaproblemachnieodwracalnychstratibezpowrotnie
straconychszansXXIstulecia.Jestonawwiększymwymiarzeegzy-
stencjalna,atakżebardziejdramatycznaczynawetapokaliptycznaniż
filozofiaietykaśrodowiskowaXXwieku.
Niestetyjeślichodzioproblemzmianyklimatycznej,nieistnieje
(zarównowPolsce,jakinaświecie)zbytwieleopracowańfilozoficz-
nych,któredotyczyłybygobezpośrednio.Tymczasembezwątpienia
jesttowielkiewyzwanieteoretyczneantropocenu,anawetzagadnie-
nieorewolucyjnymorazsubwersyjnympotencjale(zob.Schönfeld
2010:21-23).Przyczynątegostanurzeczyjestzapewnezarównomar-
ginalizacjasamejfilozofiiśrodowiskowej,jakimarginalizacjatematyki
destabilizacjiklimatuwjejobrębie21.Filozofiaśrodowiskowajestciągle
19
Natematkształtowaniasięideiodpowiedzialnościzaprzyszłepokoleniazob.Birnba-
cher1999.
20
Pisałamnatentematwcześniej,wpracydotyczącejmonitorowanianiechcianychkon-
sekwencjipostępunaukowo-technologicznego(Bińczyk2012:271-375).
21
Niestetytematykadestabilizacjiklimatubyłateżmarginalizowanawobrębieprogra-
mówakademickichstudiównadnaukąitechnologią.Byłotakconajmniejdoroku
26
