Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Sformułowanieproblemubadawczego
1.1.2.Poznaniewłaściweergonomiijakoszczególnyprzypadek
poznanianaukowego
9
Poznanienaukowejesturzeczywistnianeprzezwieledyscyplinnaukowych.
Takiestwierdzenie,dokonanewświetlerozważańprowadzonychnatematergo-
nomii,rodzinatychmiastpytanieomiejsceergonomiiwzbiorzenauk.Chodzipo
prostuoto,czypoznaniewłaściweergonomiijestpoznaniemnaukowym,czynim
niejest.Podstawowymargumentemprzemawiającymzasłusznościątegopytania
jest„niedojrzałośćergonomiijakonauki.Jednymzprzejawówtejniedojrzałości
jestnieostrość.Ergonomiafunkcjonujejakojedenzprzedmiotówbadańwielu
dyscyplinnaukowych,stądczęstorodzajpodstawowejdyscyplinyuprawiającego
ergonomięrzutujenacharakterstosowanychmetodbadawczych.Powszechniejest
uznawanazanaukęstosowaną,choćbraknatodostateczniejednoznacznychar-
gumentówmetodologicznych.Zjednejstrony,wykorzystującdorobeknauktech-
nicznychiorganizacyjnych,skłaniasięwkierunkupraktycznegocelupoznania.
Zdrugiejstrony,bazującnadorobkupsychologii,neurofizjologiiczykognitywi-
styki,zdajesięoscylowaćwkierunkuteoretycznegocelupoznania.Innymprzeja-
wemniedojrzałościergonomiijestbrakwiodącychośrodkówergonomicznych
(tzw.szkół),wytyczającychpodstawowekierunkibadań.Niechodzituotakkla-
syczneitakpowszechnekierunki,jakmakro-czymikroergonomia,ergonomia
stanowiskapracy,ergonomiaproduktuczytympodobne.Niedotyczytorównież
taknowatorskich(wykorzystującychnowetendencjewnauce)orazincydentalnych
kierunków,jakimdlaprzykładujestneuroergonomiaczybadanianadnieliniowo-
ściądziałańpracownikówzwykorzystaniemteoriichaosu.Ergonomiajestprzed-
miotemwielumonografii,krajowychizagranicznychczasopismnaukowych,
tematemwiodącymkonferencjinaukowych,ajejuprawianiupatronująlicznekra-
joweimiędzynarodowetowarzystwanaukowe.Pomimotozdajesięzauważyć
dużerozproszeniejejkierunkówitendencjibadawczych;oczywiściepomijamtutaj
tzw.modnekierunki,którepojawiająsięiznikająbezjakichkolwiekębszych
motywacji.Niedojrzałośćergonomiijakonauki,przyznacznejintensywnościdzia-
łalnościbadawczejorazumasowieniupublikacjinaukowych,praktycznieuniemoż-
liwiaustaleniestatusupoznawczegotejdyscypliny.
Ajednakbliższarefleksjanadpostawionympytaniemwzbudzawątpliwościco
dojegozasadności.Otoniektóreznich:
a)czymiejsceergonomiiwsystemienaukskłaniadobadaniatejdyscypliny
waspekciemetodologiinauk(Jabłoński,2005,s.58),
b)czyzastanawianiesięnadnaukowymcharakterempoznaniaergonomiimasens
wświetlepraktycznejdefinicjinaukiP.K.Feyerabenda(Feyerabend,1996,
s.240)czydwubiegunowejkoncepcjinaukiS.Ziemskiego(Ziemski,1972),
c)czymetodolognaukimożewnieśćcośistotnegodotakspecjalistycznejdyscy-
pliny,jakąjestergonomia,