Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Rolamoralnościjednostki
19
czysiętobardzoróżnie,naprzykładspołecznymewolucjonizmem,czyli
bardziejzaawansowanymrozwojemmoralnymspołeczeństwtychkultur,
wktórychludzieosiągająnajwyższeformyrozwojumoralnegoistosują
najwyższepoziomymoralnegouzasadniania,kulturowymograniczeniem
definicjistadiówpostkonwencjonalnych,coutrudniaichidentyfikację
wwieluspołecznościach,czyniepełnymjeszczewyjaśnieniem,naczym
polegajądokładnieostatniestadiarozwoju(por.CZyŻOWSKA,2008).
1.1.2.Tożsamośćmoralna
Rolawrażliwościmoralnej
Jeśliregułmoralnościnienosiszwsercu,nieznajdziesz
ichwksiążkach.
Monteskiusz
Podwalinyteoriitożsamościmoralnejwobszarzepsychologiizbudo-
wałMArCIA(1966).Drugimteoretykiem,którywielewniósłdotejteo-
rii,byłErIKSON(1964).Piszącoludzkimrozwojuikryzysachtożsamości,
podkreślałon,żemłodyczłowiekszukającodpowiedzinaistotnepytania
oto,kimjestijakiewartościsądlaniegonajważniejsze,tworzypodstawy
cnoty—wiernościwybranymprzezniegoideałom(por.OLeś,2005,za:
CHyrOWICZ,2009b).DMówiącoswejmoralnejtożsamości,osobapowołuje
sięnato,zczymsięidentyfikuje;jeślidoswejmoralnejtożsamościwłącza
określonenormyiwartości,towsytuacjach,wktórychsięimsprzenie-
wierzy,odczuwaćbędziewyrzutysumienia”(CHyrOWICZ,2009b,s.76).
Teoriatożsamościmoralnejwieleczerpieztez,którychautoremjest
BLASI(1983;1995;2004).Jegomodeljaźniukazujezwiązkimiędzysądami
moralnymiadziałaniemczłowieka.Wmyśltejteoriizanimpodejmiemy
działanie,naszesądyetycznezostająpoddaneocenieodpowiedzialności.
Oznaczato,żezachowanieczłowiekaniejestpostrzeganetylkowkatego-
riachmoralne—niemoralneczyetyczne—nieetyczne,lecztakżeczegoś,
zacojestonodpowiedzialny(por.HArdy,CArLO,2005;2011).Kryteria
tychocenmająsweźródłowindywidualnympodejściudokwestiimoral-
ności.ZdaniemBlasi,istotnejest,jakbardzobycieetycznymstanowidla
człowiekacentralną,istotnączęśćjegoDja”.Kiedytożsamośćopierasię
nawartościachetycznych—człowiekstarasięzachowywaćiżyćzgodnie
znimi.Towłaśniekluczdowyjaśnieniamoralnejmotywacji.
Podsumowując,tożsamośćmoralnatozłożona,wieloaspektowawar-
stwanaszejmoralności,trudnadojednoznacznegozdefiniowaniaizope-
