Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Rolamoralnościjednostki
25
nejsamoocenieosoby.TreVIñO,WeAVeriReyNOLdS(2006)podkreślają,
żetenaspektwymagadalszychbadań.Mechanizmmoralnegoodcinania
sięjestzwiązanyzeświadomościąetyczną—ustosującejgojednostki
mniejszajestetycznaświadomośćwłasnychczynów.
Detert,TreVIñOiSWeItZer(2008)dowodząwprzeprowadzonychprzez
siebiebadaniach,żeindywidualnecechy,takiejakpoziomempatii,cynizm
iumiejscowieniekontroli,sąpredyktoramistosowaniamechanizmówmo-
ralnegoodcinaniasię.Badaczecidowodzątakże,żemechanizmytepeł-
niąrolęmediatorawzwiązkumiędzywspomnianymiindywidualnymi
uwarunkowaniamianieetycznymidecyzjami.Empatycznaskłonnośćdo
patrzenianasytuacjęzpunktuwidzeniadrugiejosoby,ofiary,toczyn-
nik,któryodgrywatuznaczącąrolę—współczucieuniemożliwiabowiem
zachodzenieprocesuodcinaniasię,bycienieczułymnakrzywdędrugie-
go.Osobycynicznienastawionedoinnychnieufająludziom,postrzega-
jąinnychjakobędącychpozagrupą,jakojednostkidziałającewyłącznie
narzeczwłasnychinteresówimałoaltruistyczne(KANter,MIrVIS,1989).
Ludzietacysąprzekonanioegoizmiewspółpracowników,szczególniezaś
oegoistycznychpoczynaniachzwierzchników,cosprzyjaprzerzucaniu
odpowiedzialnościnainnych,spostrzeganiuinnychjakosprawcówniego-
dziwości.Kolejnympredyktoremmoralnegoodcinaniasięjestzewnątrz-
sterowność,związanazniechęciądobraniaodpowiedzialnościzawłasne
poczynaniaiobarczaniemwinąinnychludzi.
1.1.4.Przekonaniamoralne
Znaczenieindywidualnejflozofimoralnej
Człowiekidealniesprawiedliwyniepatrzynaczłowie-
ka,októrymdecyduje,swoimioczyma,alezpunktu
widzenianorm,którychjestprzedstawicielem.
AntoniKępiński
WedługSCHLeNKerAiFOrSytHA(1977)wbadaniusądówmoralnych
należybraćpoduwagęprzedewszystkimindywidualneróżnicewwyzna-
wanejideologii.Teoretycy(ErONdU,SHArLANd,OKpArA,2004)uważają,że
jednostkanajczęściejpodejmujedecyzjeetyczneporozważeniuwieluza-
chowańmożliwychwdanejsytuacji.Czynitowodniesieniudowyznawa-
nychprzezsiebieuniwersalnychzasadmoralnych,stanowiącychotym,co
wedługniejjestdobre,acozłe.Dlategowielubadaczytwierdzizgodnie,
żenadziejęnazbudowanietrafnegomodeludająbadaniauwzględniające
