Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ekologiąnasposóbpraktycznyjużwzaraniuswychdziejów.Wspołeczeństwie
pierwotnymkażdyosobnik,abymógłprzeżyć,musiałmiećokreślonyzasób
wiedzyoswoimśrodowisku,tj.wiedzyosiłachprzyrodyorazoroślinach
izwierzętach,któregootaczały”–czytamyuE.P.OdumawPodstawach
ekologii,tłum.podred.W.Matuszkiewicz,A.Wasilewski,Z.Wójcik,Państwowe
WydawnictwoRolniczeiLeśne,Warszawa1963,s.3.Opierającsięnatradycjach
historiinaturalnej,początkinaukiośrodowiskumożnabywyprowadzaćnawet
zczasówantycznych(Platonkonstatowałdużewylesieniewspółczesnej
muGrecji),jednakpowprowadzeniuprzezHaeckelaterminuekologianastąpił
rozwójekologiijakonauki(drugapołowaXIXwieku),natomiastwzrost
zainteresowaniatądyscyplinąijejprofesjonalnegouprawianianależyodnotować
naprzełomielat60.i70.XXwiekudodniadzisiejszego.
2R.Higgins,Theseventhenemy.Thehumanfactorintheglobalcrisis,PanBooks,
Londyn–Sydney1980;R.P.McIntosh,Thebackgroundofecology…,op.
cit.;A.Bramwell,Ecologyinthe20thcentury.Ahistory,YaleUniversityPress,
NewHaven1989;D.Worster,Nature’seconomy.Ahistoryofecological
ideas,CambridgeUniversityPress,Cambridge1994;S.Zięba,Historiamyśli
ekologicznej,KUL,Lublin2004;F.Egerton,Rootsofecology.Antiquity
toHaeckel,UniversityofCaliforniaPress,Berkeley2012.
3D.Bollier,Thinklikeacommoner.Ashortintroductiontothelifeofthe
commons,NewSocietyPublishers,GabriolaIsland,Canada2014(pol.tłum.:
D.Bollier,TheCommons.Dobrowspólnedlakażdego,SpółdzielniaSocjalna
Faktoria,Zielonka2014).Podpojęciemwspólnegodobra(commons)David
Bollierrozumieróżnerodzajezasobów:cyfrowe,miejskie,naturalne,wiejskie,
kulturalne,naukowe;postrzeganenietylejakostała,uniwersalnarzecz,leczjako
ogólnepojęcieopisującedynamiczneukładyrelacjispołecznychdotyczących
zarządzaniazasobami.Wspólnedobrasąwięcrozumianejakospołecznysystem
długoterminowejopiekinadzasobami,chroniącywspólnewartości,wtym
tożsamośćspołeczności.Bollierpisze,żeniemawspólnychdóbrbezspołeczności,
anajwiększą„tragediąwspólnegopastwiska”(nawiązaniedosłynnegoeseju
GarrettaHardinaThetragedyofthecommonsopublikowanegow„Science”
w1968roku)jesttraktowaniewspólnychdóbrjakoniepowodzenia–zob.
D.Bollier,TheCommons…,op.cit.,s.7–12,16–21,22–26,131.KsiążkaThink
likeacommonerrozwiewatakieuprzedzenia,przywołującponadczasowy
paradygmatwspółpracyisprawiedliwościjakonadziejęnaodbudowęnaszego
społeczeństwaiodzyskaniewspólnegodziedzictwa.Mamydowyboru:
ignorowaniewspólnychdóbritrwającejprywatnejgrabieżynaszegowspólnego
bogactwaalbomyśleniejakkommonersi(osobywspółtworzącewspólnedobralub
działającenaichrzecz).Bollieropisująccichąrewolucję,jestpionierem
praktycznychnowychformsamorządnościiprodukcji,kontrolowanychprzez
samychludzi.
4„Jakiwzorzecłączywszystkieżywestworzenia?”topytaniezadaneprzez
Gregory’egoBatesonatwórcęsystemumyślowegozwanegoekologiąumysłu,
autoraksiążkiUmysłiprzyroda.Jednośćkonieczna,tłum.A.Tanalska-Dulęba,
PIW,Warszawa1996.
5K.Rubacha,Edukacjajakoprzedmiotpedagogikiijejsubdyscyplin[w:]
Z.Kwieciński,B.Śliwerski(red.),Pedagogika.Podręcznik
akademicki,t.1,WNPWN,Warszawa2005,s.25–28.Pojęciaedukacji
iwychowaniaprzybliżamwpunkcie2.3.1.pt.Rozstrzygnięciadotyczącepojęć–
międzyedukacjąawychowaniem.
6MiędzynarodowaStrategiaEdukacjiŚrodowiskowej,tłum.R.Olaczek,LOP,
