Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieprzebytegolasu.Jakpisał:
Dzikośćjestistotążycia.Najpełniejżyjetoconajbardziejdzikie.
Jeślijeszczenieujarzmionaprzezczłowieka,jejobecnośćożywia
goipokrzepia
6
.
Thoreauuważał,żewdzikościjestprzetrwanieświata
7
.Zarówno
Emerson,jakiThoreausprzeciwialisiępostawiedominacji
człowiekanadprzyrodą.Wpodobnymnurcieitradycji
przyrodopisarskiejjakesejeThoreau,powstałaprawie100lat
późniejksiążkaZapiskizPiaszczystejKrainy(1949)AldoLeopolda,
uważanegozaojcafilozofiiekologicznejietykiśrodowiskowej
8
.
Ważnepracezpunktuwidzeniazmianypodejściadocałości
środowiskażyciaprzyrodniczegopojawiałysięrównieżnapoczątku
ubiegłegostulecia.W1915rokuukazałasięksiążkaamerykańskiego
ogrodnikaibotanikaLiberty’egoHyde’aBaileyaHoly
Earth,wktórejpostulowałwłączeniedoetyki„potrzeb”całego
ekosystemu(zarównoelementówożywionych,jakinieożywionych),
cookreśliłjako„sprawiedliwośćZiemi”.WczasiegdywStanach
Zjednoczonychrozwijałosiępisarstwo
przyrodoznawcze
9
,prowadzonebyłyjużsystematycznebadania
rozwijająceekologięjakobiologięśrodowiskową.Napoczątku
XXwiekuwStanachZjednoczonychiEuropiepracowalitacy
przyrodnicy,jak:FredericE.Clements,AldoLeopold,AlfredLotka,
GeorgeEvelynHutchinson,EugeneP.Odum,zainteresowani
główniezbiorowiskamiroślinnymiorazwspółzależnościamimiędzy
zbiorowiskamiroślinizwierząt.Zauważylioni,żeorganizmów
żywychniedasięoddzielićodśrodowiska,wktórymżyją.
TodoprowadziłodonazwaniatakichjednostekprzezArthura
G.Tansleyaekosystemami;istotnybyłfakt,żetworzyłyjerównież
czynnikinieorganiczne,bezktórychekosystemyniemogłyby
istnieć.Zczasempojęciastosowanewekologiizaczęłyprzekraczać
ramynaukprzyrodniczychiprzenikaćdonaukspołecznych,oczym
piszeKrzysztofŁastowski,przedstawiającewolucjęodekologiijako
naukibiologicznejdoekologiijakowiedzyhumanistycznej,wtym
filozoficznej
10
.
Powolnyzwrotwnaukachośrodowiskurozpocząłsięwlatach
60.XXwieku,którytoczasWorsternazwałwiekiemekologii.
Począteklat60.XXwiekuprzynosicorazwiększąświadomość
oddziaływaniaczłowiekanaśrodowiskoprzyrodnicze.W1961roku
