Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pierwszegodniawszyscywskazywaliśmynaswojekraje.
Trzeciegoczyczwartegodniawskazywaliśmynaswojekontynenty.
DniapiątegowidzieliśmytylkojednąZiemię.
SultanbinSalmonal-Saud
(pierwszyarabskikosmonauta)
WSTĘP
Kwestiarelacjipomiędzyfilozofiąinaukamiprzyrodniczymiodwiekówzaprzą-
tauwagęludzinauki.Sprzecznościnaturymetodologicznejzadecydowały
owyodrębnieniuchemii,biologiiczyfizykizfilozofii.Złotywiekfilozofii,przypa-
dającynaokresantycznyiśredniowiecze,charakteryzowałsięprzecieżpogardądla
naukeksperymentalnych,którawjakiśsposóbbyłauzasadnionasłabościąteore-
tycznąnaukprzyrodniczych.Nicdziwnego,żetakniewieledokonaliwtymokresie
samiprzyrodnicy,atakwielefilozofowie.
Renesansowyhumanizm,któryprzyniósłburzliwyitrwającydodziśrozwójna-
ukprzyrodniczych,zmieniłteżjednoznaczniepriorytetypoznanianaukowego.Nie-
docenianedotądnaukiprzyrodniczezaczęłygwałtowniesięrozwijać.Szczególne
miejscezaczęłazajmowaćwnowymsystemienaukbiologia,azwłaszczanauki
oczłowieku.
Jużwśredniowieczustawianosobiepytaniaograniceswobodyuprawianiana-
uki.Potrzebawyznaczeniatakichgranicwówczasniewypływałazracjietycznych
aniekonomicznych,leczideologicznych.Naukabowiembywałapostrzeganajako
możliweźródłoinformacjikłopotliwych,niewygodnychlubsprzecznychzrazna
zawszeustalonymi,jaksięwówczaswydawało,prawdamiizasadami.Renesansowy
przełomwiążesiętakżezustanowieniemniepodważalnegoceluuprawianianauki,
jakimjestdążeniedoprawdy.Czymżejestprawdawnaukachhumanistycznych?
Jestonawnichzawszetylkoprzypuszczeniem,obarczonymjakimśryzykiembłędu
alboteż,inaczejmówiąc,najlepszymzmożliwychwdanejsytuacjiinaokreślonym
etapierozwojuprzypuszczeniemsformułowanymprzezdanądyscyplinęnaukową.
Służbaprawdzietojednocześnieprzydanienaucerolistrażnikafundamentalnejwar-
tościkonstytuującejspołeczeństwa.Dostrażnikówwartościważnychwnaszymży-
ciuchcemy,anawetmusimymiećzaufanie.Aleczynaukapotrafiławywiązaćsię
ztegozadania?Niejesttopytanieretoryczne,gdyżpotrafiłaonawXXw.sformu-
łowaćnietylkoteorięwzględności,aletakżedaćteoretycznepodstawykonstrukcji
bombyatomowej,bronibiologicznejichemicznej.Zapewneludziepracującynad
tymirodzajamibroniteżbyliprzepojenipoczuciempełnieniamisjiwsłużbiepraw-
dy.
5
