Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nymzaśocelowesterowaniewynikamieksperymentudlauzyskaniawynikówpod-
ważającychsensdotychczasowychosiągnięćcałejbiotechnologii
4.Wywołałoto
nieufnośćipodejrzliwośćwobecwszelkichpracpodejmowanychprzezbiotechno-
logów.Aleprzecieżniejesttak,abyuprawianiejakiejkolwieknaukibyłoszkodliwe
dlaspołeczeństwa.Prawdanieszkodzi.Bezsolidnychpodstawteoretycznychnie
powinniśmyjednakeksperymentować.Eksperymentdlategosłużyprawdzie,iżod-
bywasięzgodniezwszelkimiregułamisztuki.Jeśliktóryśzwarunkówniezostał
dotrzymany,wynikiniemogąbyćuznanezaprawdziwe.Weryfikacjaodbywasię
jednakwobrębiesamejnauki.Społeczeństwobowiemniejestwstaniekontrolować
naprzykładpracyfizykówjądrowychczybiotechnologów,gdyżpoziomabstrakcji
iinstrumentalizacjitakichbadańczęstoprzekraczamożliwościpojmowanianawet
wieluspecjalistówztychdziedzin.
Jestpewnąprawidłowością,iżimbardziejniezrozumiałesąeksperymentypro-
wadzonewdanejdziedziniewiedzy,tymwiększąnieufnośćwzbudzają.Toprzecież
niewiedza,ajejbrakprowadziłdowieluabsurdalnychoskarżeńouprawianie
„czarnejmagii”.Niejestwięcmoimcelemrozniecaniefobiiwobecbiotechnologów.
Wzałożeniuprezentowanapracapowinnasłużyćrozwiewaniuwątpliwościiobaw
społecznychmiędzyinnymipoprzezusytuowanietegotypubadańwkontekście
rozwojucywilizacji.Naukieksperymentalneprowadząswebadaniaodpowiadając
nazapotrzebowaniepraktykiżyciowejbądźdyscyplinteoretycznych.Niemożna
jednakżezapominać,iżwynikieksperymentówsametworząnowąpraktykę,awięc
sątakżeźródłemnieustającegozapotrzebowanianakolejneeksperymenty.Rozwią-
zaniauzyskanewyłącznieprzeznaukiprzyrodniczelubhumanistycznerażązreguły
przedstawicieliinnychdyscyplinswąjednostronnościąlubwycinkowością.Ponie-
ważprezentowanywywódmieścisięwnaukachfilozoficznych,przytaczamjeden
zzarzutówskierowanychpodadresemetykiprzezprzedstawicielanauksformali-
zowanych:„Wroku1984lub1985,czytającczyjeśwzniosłewypowiedzietyczne,
doznałemswojegorodzajuolśnienia.Uderzyłamniewsposóbmocnoniemiłyświa-
domość,żerozważaniaetycznesąnaogółdomenąenuncjacjinieopartychmocno
napoważniejszychpróbachuzasadnieniagłoszonychpostulatów,łkanychpróśb,
powtarzanychwnieskończonośćutyskiwań,rzucanychgróźbipotępień”
5.Nie
chcącnarazićsięnapodobnyzarzut,należywywódodnieśćdokonkretnychfaktów,
atakichznaddatkiemdostarczająnamnaukiprzyrodnicze.Niejestbowiemtak,iż
rozwójnaukhumanistycznychodbywasięwoderwaniuodprzyrodniczych.Formu-
łowanieuogólnieńwysokiegorzęduniejestbowiemmożliwebezodwoływaniasię
dofaktów.Przedstawicielenaukprzyrodniczychnatomiastchętniezamykająsięw
swoichlaboratoriach,częstopostrzegającwhumanistachzagrożeniebezpieczeństwa
prowadzonychprzezsiebiebadań.
Jawnośćipowszechnadostępnośćpracludzinaukitakżedobrzesłużycałejna-
uce.Prawieniktnieczujesięzagrożonyuprawianiemfilozofii,nawetjeślijejprzed-
stawicielepotrafiliuzasadniaćistnienierasizmubądźinnegorodzajunierówności
———
———
—
4M.Korolkiewicz,Biohazardzziemniakiem,„PrzeglądTygodniowy”1999,nr10.
5L.Koj,Powinnościwnauce,t.1,Określenieipoznawalnośćpowinności,Wyd.UMCS,Lublin
1998,s.7.
7
