Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odokonującejsię„rewolucjibiotechnologicznej”wrozumieniutegoterminuprzyję-
tymprzezThomasaKuhna
10.
Osiągnięciabiotechnologiizaskoczyływiększośćludzi,którzybylimentalnie
przygotowaninawielkieodkryciaiwynalazkitradycyjnejnaukiitechniki.Tymcza-
semnowedokonaniaztrudnościąmieszcząsięwtradycyjnymobrazieświata.Opór
przedbiotechnologiąwznacznejmierzeopierasięnairracjonalnymstrachuprzed
nieznanym.Nowenieznaczyjednakobce,gdyżwszystkiedokonaniatejdyscypliny
zmieniajądobrzenamznanyświatprzyrodyożywionej.Dlawieluoponentówświat
przyszłościkreowanyprzezrewolucjębiotechnologicznąwydajesiępozbawiony
bezpieczeństwapraktyczniewewszystkichwymiarach.Wszelkiedyskusjetoczone
przezzwolennikówiprzeciwnikówsądodziśjednostronne.Chłodneracjeikalku-
lacjenaukowcównieprzeważająnarazienademocjami.Nawetświadomośćtego,
żezasobyZiemipowoliwyczerpująsię,adziśtylkobiotechnologiadajeszansę
urzeczywistnienianiekończącegosięłańcuchaichodtwarzania,niezmieniacharak-
terutychdyskusji.Jednakbrakudokumentowanychdoniesieńowystępujących
wpraktycezagrożeniachzdajesięświadczyćotym,żetemperaturatychdyskusji
będziespadać.Towłaśnieogólnaznajomośćargumentacjiużywanejprzezobie
stronywtoczącychsięsporachbyładlamniejednązgłównychinspiracjidokonania
swoistej„kalkulacji”zyskówistrat,któreniesiezesobąrozwójbiotechnologii.
Odwielulatfascynowałamniepotęgamożliwości,jakieczłowiekowidałana-
uka.Whistoriinaszejcywilizacjijejosiągnięcia,obokrozlicznychpożytków,wie-
lokroćprzynosiłynieoczekiwanerezultaty.Obserwowanarozbieżnośćpomiędzy
możliwościami,jakiedajenauka,asposobemichwykorzystaniawpraktyceprzez
człowiekaległaupodstawprezentowanychrozważań.Lekturapracnaukowych
ipopularnonaukowychpozwoliłamiteżzauważyć,iżtegotypudylematysąudzia-
łemwiększościosóbzainteresowanymproblememzarównozinspiracjinaukowych,
jakihobbystycznych.Wpracypodjąłemwięctakżepróbęokreśleniawpływudoko-
nującejsięrewolucjinaświadomośćspołeczną,wtymprzedewszystkimnafilozo-
fięietykę.Szczegółowymizagadnieniamibędąkwestiereakcjietykinaprzeobraże-
niapraktykinaukowejorazstaraniazmierzającedoutrzymaniajejtradycyjnego
wpływunasposóbuprawianianauki.Byłobywielkąniefrasobliwościąniedostrze-
ganieistniejącychprzemian,stanowiącychkonsekwencjęrozwojubiotechnologii,
zktórychzaistotnedlateoriietycznejuznajęzatarciegranicpomiędzytym,conatu-
ralne,atym,cosztuczne.Wkonsekwencjitradycyjnamoralność,opartanasymbo-
lachczytelnychdlawszystkichmożeulecprzemianom.Ztejracjiistotnejestzapre-
zentowanieproblemówzwiązanychzbezpieczeństwemdlaczłowiekaorazbiosfery
eksperymentówipraktycznychzastosowańprocedurbiotechnologicznych.
Celnadrzędnyprzyświecającypracynakazujepodjęciekilkuwątkówszczegó-
łowychzagadnieńdotyczącychspołecznychaspektówbiotechnologii.Przede
wszystkimnależyodpowiedziećsobienapytanie,czyuprawianietejdyscypliny
możenieśćzagrożeniadlacałościbiosferyorazstaćsięprzyczynąniekorzystnych
przemianwświecieprzyrodyiwżyciuspołecznym.Ztejracjistarałemsięznaleźć
wspólnąpłaszczyznę,naktórejzbiegająsiędrogiewolucjibiologicznejiprzemian
———
———
—
10Zob.T.Kuhn,Strukturarewolucjinaukowych,przekładH.Ostromęcka,PWN,Warszawa1968.
11
