Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Etykietadyplomatyczna
27
Ponieważposeł(ambasador)byłuważanyzaalteregoswegowładcy,do-
maganosię,bytakżejemuoddawanohonory,niemaljaksamemuwładcy.
Monarchowiebyliszczególniewyczuleninapunkcienależnegotraktowaniaich
posłów,costałosięniejednokrotniepowodemincydentów,anawetzadrażnień
wstosunkachmiędzypaństwami.WwiększościpaństwEuropybowiemutoż-
samianopaństwozosobąmonarchy,comiałwyrazićdosadniekrólFrancji,
LudwikXIV
,słowami:HPaństwotoja”(l’Etatc’estmoi).
Nakontynencieeuropejskimszczególnyrozkwitetykietydworskiej,wtym
etykietyiceremoniałówzwiązanychzprzyjmowaniemobcychambasadorów
iposłów,nastąpiłzwłaszczawpaństwachwłoskichinadworzefrancuskim,
główniezapanowaniakrólaLudwikaXIV(HKrólSłońce”).Obowiązywała
tamwyszukanaetykieta(galanteria),wytwornysposóbsalonowegobycia,
wtymadoracjiwładcyidam.SalonyWersalubyłyprawdziwąszkołąetykiety.
JeślichodzioPolskę,narozwójetykietydworskiejznacznywpływwywarło
dziełowłoskiegopisarza,dyplomaty,BaldassareCastiglione,Ilcortegiano
(HDworzanin”),któregoadaptacjizatytułowanejDworzaninpolskidokonał
wXVIw.ŁukaszGórnicki(ur.w1527r.wOświęcimiu,bibliotekarzkróla
ZygmuntaIIAugusta),atakżeprzytaczanawniniejszympodręcznikupraca
K.Warszewickiego,Opośleiposelstwach,wydanawKrakowiew1595roku.
Jakjużwspomniano,wrazzetykietądworską,służącągłówniepodtrzymy-
waniukultuwładców,rozwijałsięHrytuałposelski”.Itaknaprzykład,zgod-
niezpanującąwówczasetykietą,szczególnieważnabyłakwestiadokładnej
znajomościniekiedydługichtytułówwładców,którzybylinaniespecjalnie
wyczuleni,częstozpowodówpolitycznych,gdyżwtytulewyliczanowszystkie
terytoriaznajdującesięwewładaniuwładcy,atakżeepitety,jakHobrońca
wiary”,Hwielki”,Hchrobry”itp.Dlategoteż,zewzględówpragmatycznych,
dzielonotytułynaHwielkie”,zajmujące–jakwprzypadkukrólowejbrytyjskiej
–niemalcałąstronicę,iHmałe”,używanewbieżącejkorespondencji.Ważny-
mielementamietykietybyłykwestienakryciagłowyposławczasieaudiencji
umonarchy,wstawanialubsiedzeniawczasiewymienianiaoficjalnegotytułu
władcyizwyczajowegozapewnieniaoHdobrymzdrowiu”władcy,zwyczaj
całowaniarękimonarchyitp.Nawieludworach,wtymnawetcarskim,obo-
wiązywałyspecjalneprzepisy,któreokreślałyregułyetykietyiceremoniału.
Regułyetykietydworskiejprzejmowanebyłystopniowoprzezarystokrację
ibogatemieszczaństwo,atakżedyplomację,wktórejdoXXw.arystokracja
wznacznejmierzesłużyła(Hdyplomacjasalonowa”).Właściwiedopieropo
drugiejwojnieświatowejnastąpiłypoważnezmianywetykieciedyplomatycznej,
