Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EKSPANSJAKOMUNiZMUWEUROPiE
37
Totalitaryzmradzieckidodrugiejwojnyświatowejfunkcjo-
nowałwmiędzynarodowejizolacji9.Osłabionywwynikuklęski
wojennej,czterechlatwojnydomowejiparoksyzmówrewolucji
ZwiązekRadzieckiniebyłwstaniepodejmowaćpróbprzeniesie-
niategosystemudoinnychkrajów.Próbatakapodjętaw1920ro-
kuskończyłasięprzegranąprzezRosjęwojnązPolską.Nieda
sięustalić,czyzwycięstwoArmiiCzerwonejnadWisłąrzeczy-
wiściezaowocowałobyustanowieniemsystemukomunistyczne-
gowNiemczech,amożetakżewinnychpaństwachzachodniej
Europy.Faktemjestjednak,żeprzywódcyradzieccyżywilita-
kiewłaśnienadzieje.Zwycięstwopolskiewsierpniu1920roku
przekreśliłoteplanynaćwierćwieku.Todlategobrytyjskiamba-
sadorEdgarD’Abernonnazwałbitwęwarszawskąnosiemnastą
decydującąbitwąwhistoriiświata”(D’Abernon1931).Nowych
okazjidlarozszerzeniaterytorialnegozasięgusystemukomuni-
stycznegodostarczyładrugawojnaświatowa.
3iEKSPANSJAKOMUNiZMUWEUROPiE
DrugawojnaświatowastworzyłaZwiązkowiRadzieckiemu
możliwośćrozszerzeniaswychwpływówwEuropieiprzenie-
sieniasystemukomunistycznegodoinnychkrajów.Działosię
towdwóch,mającychinnycharakterokresach-wpoczątkowej
iwkońcowejfaziewojny.
WfaziepoczątkowejZSRRwspółpracowałzNiemcami.
Zawarty23sierpnia1939rokuwMoskwiepaktonieagresji(od
nazwiskpodpisującychgoministrówsprawzagranicznychpo-
tocznienazywanypaktemRibbentrop-Mołotow)zawierałtajny
protokół,namocyktóregoZwiązekRadzieckiotrzymałwolną
rękęwzajęciuwschodniejczęściPolski,atakżewstosunkudo
Estonii,LitwyiŁotwy.PowkroczeniuArmiiCzerwonejnateryto-
jawiłysięwpropagandziePZPRw1968rokuiodegrałyniemałąrolęwówczesnej
walcefrakcyjnejwłonierządzącejpartii.
9JedynymwyjątkiembyłaMongolia,gdziepowyparciuprzezArmięCzerwo-
antykomunistycznychwojskrosyjskichdowodzonychprzezRomanaUngerna
vonSternberga(1921rok)ustanowionazostaładyktaturaMongolskiejPartiiLudo-
wo-Demokratycznej,ściślewzorowananaradzieckiej.