Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HiSTORYCZNEDZiEDZiCTWOEUROPEJSKiEGOWSCHODU
21
momnpraskiejwiosny”.Dwukrotnie-w1956i1980-1981roku
-groźbazbrojnejinterwencjiradzieckiejpowodowałazwolnie-
nietempareformpolitycznychwPolsce.Geopolitycznerealia
podzielonejEuropymiałyoparciewuzgodnieniachdokonanych
przezprzywódcówUSA,ZSRRiWielkiejBrytaniinakonfe-
rencjijałtańskiej(4-11lutego1945roku),aleichrzeczywistym
źródłembyłrealnyukładsiłpowstaływwynikudrugiejwojny
światowej.
Powschodniejstronienżelaznejkurtyny”znalazłysiękraje
obardzoróżnychdoświadczeniachhistorycznych.Nigdywprze-
szłościobszartenniestanowiłjednościpolitycznej,aojegokul-
turowejniejednolitościświadczychociażbyto,żeprzezterytoria
byłychpaństwkomunistycznychprzebiegagranicadzielącadwie
wielkiecywilizacjeeuropejskiewyznaczonezasięgiemwpływów
zachodniegoiwschodniegochrześcijaństwa(Huntington1998,
s.231).Powschodniejstronienżelaznejkurtyny”znalazłysię
państwa,którewwynikuichhistorycznychwięzizzachodnią
Europą,wtymskładuwyznaniowegoludności(wprzeważającej
większościkatolickiejlubprotestanckiej),trafniepostrzeganesą
jakonależącedocywilizacjizachodniej.Natomiastwiększaczęść
tegoobszaru,azwłaszczaRosja,stanowiłageograficznyzasięg
cywilizacjiwschodniegochrześcijaństwa-prawosławia.Niezna-
czytojednak,bymiędzyeuropejskimWschodemiZachodem,
traktowanymijakopojęciageopolityczne,nieistniałypoważne,
sięgającegłębokowhistorię,różnice.Ichzrozumieniejestnie-
zbędnedlawyjaśnieniaproblemów,przedktórymistojąobecnie
byłepaństwakomunistyczne.
1iHiSTORYCZNEDZiEDZiCTWOEUROPEJSKiEGOWSCHODU
Wczasietrwanianzimnejwojny”przyjętebyłonazywanie
nEuropąWschodnią”całegoobszarupaństwkomunistycznych
wEuropie.Termintenmiałznaczeniewyraźniepolityczne-od-
nosiłsiędosystemurządzenia,aniedopołożeniageograficznego
(wszakWiedeńleżybardziejnawschódniżPraga),czyteżdo
spuściznykulturalnej.PopularneobecnierozróżnienieEuropy
ŚrodkowejiEuropyWschodniejznajdowałonawetwówczas
