Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Europejskaprzestrzeńgeograficzno-kulturowa
WiekXXtozałamaniesięekspansjikolonialnejEuropy,agłównie
AngliiiFrancji,todwiewojnyświatowewywołanewEuropie,tonarodziny
iśmierćdwutotalitarnychsystemówideologiczno-politycznych:faszyzmu
ikomunizmu.Podkoniecwiekuzałamałosięeuroazjatyckieimperium
sowieckie,ostatecznieukształtowałasięmapapolitycznawspółczesnejEuro-
py.Europadziśtokontynentpaństwnarodowych.Równocześniepowstała
ideazjednoczonejEuropy,którajakoUniaEuropejskajestrealizowanajuż
wnaszymXXIwieku.
WspółcześnieoEuropiemyślimyimówimywjejgranicachgeo-
graficznych,asąonenaogółdobrzeokreślone,wszakztrzechstron,od
zachodu,północyipołudniasątogranicemorskie.Jedyniegranicawschod-
niajestgranicąlądowąiprowadzimyjąUralem.OszczegółachgranicEuro-
pypowiemywjednymznastępnychrozdziałów.
JednoznacznośćgranicEuropynieodnosisiędoEuropykulturowej.
Jejgraniceniesąwyraźne,sąjakbyrozmyte.Dlaokreśleniatejsytuacjiwpro-
wadzonopojęcieUpograniczaeuropejskiego”.Maonowszakżedwaznacze-
niaidotyczydwuzasadniczoróżnychjednostekprzestrzennych.Pogranicze
pierwszegotypu,wedługokreśleniaJ.Kieniewicza(1999),toUwyraźnieokre-
ślonaprzestrzeńnależącadocywilizacjieuropejskiej,aleotwartanainną
cywilizację”.Toterytoriumdośćspecyficzne,ozmiennej,wręcznie-
określonejprzestrzeni,alecharakteryzującesiębogactwemkulturowym.
Tentyppograniczamożemynazwaćpograniczemeuropejskimwewnętrz-
nym.Drugityppograniczatodlaodmianypograniczeeuropejskiezewnę-
trzne,którewedługokreśleniaJ.Kłoczowskiego(2002)obejmujekrajeispo-
łeczności,leżąceubramnaszegokontynentuioddawnamająceznimbliskie
związki.Należątu,dalejzaJ.Kłoczowskim:krajeMaghrebu–rozdarte
wewnętrzniemiędzycywilizowanąUEuropąicywilizowanymIslamem”,
takżeTurcja–ważnyczłonekNATOikandydatdoUniiEuropejskiejistare
krajechrześcijańskieKaukazu,jakGruzjaiArmenia,któretakżeakcentują
swąeuropejskość.MożnabyjeszczedodaćIzrael,którygraniczyzEuropą
przezmorzeŚródziemne,aktóryzwieluwzględów–międzyinnymihisto-
rycznychireligijnych–maobecnieUbliżej”doEuropyniżdoAzji.
1.4.Tożsamośćeuropejska
TożsamośćoznaczaUbycietymsamym,identyczność”(Słownikjęzyka
polskiego).Tożsamośćodnosimydocech.Pojęcietożsamościwystępuje
wkontekściedwurelacji:wstosunkudosiebiesamegoiwstosunkudo
innychludzi,awięczarazemdokulturyitradycji.Jeślimówimyotożsamości
europejskiej,tozachodzituprzedewszystkimdrugityprelacji,toznaczy
naszzwiązekzwartościami,którychnosicielamisąludzieistworzonaprzez
nichkultura.Mamyświadomość,zbiorowąpamięćtego,czymjestEuropa
