Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskalewicachrześcijańska(1832–1914)...
używaliwszystkichdarówboskich,nieżyliwniedostatkuinędzy,niecierpieligłoduizimna,
pracowalijedyniedlasiebie,dlastarców,kaleków,umieliczytaćipisać”jstwierdzaŚciegienny.
Idącdalejdopuszczanawetwojnę,któradoprowadzidozniesieniastosunkówpoddańczychili-
kwidacjiniewolniczejpracy.nJeszczejednąwojnęodbyćbędzieciemusieli,wojnęsprawiedliwą,
bowobronieżyciaiwolnościswojejibliźnichpodniesiecieją,wobronieprawipracywaszej
prowadzićjąbędziecie(ł)WojnatabędziezwoliBoga,byludodbierałprawaodBogasobie
nadane.TejwojnieBógbędziebłogosławiłjtawojnazapewniwamnawiekiszczęściejnależy
abyściesiędotejwojnyprzygotowali”.Będzietowojnanniechłopówzchłopami,nieubogich
zubogimi,alechłopówzpanami,ubogichzbogatymi,uciśnionychinieszczęśliwychzciemięz-
camiiwzbytkachżyjącymi”jpisał.EwentualnąwojnęludowąłączyłŚciegienny(zzasadybył
pacyfistą)zwalkąnarodowowyzwoleńczą(zzaborcami)prowadzonązinnymiciemiężonymi
ludami(wzywałdowspółpracyznarodemrosyjskim).
Domagałsięograniczeniawłasnościprywatnej(takżekościelnej).Ziemiamiałapozostawać
podzarządemgminnym,równiepodzielonapoduprawę.WAforyzmachożyciuwspólnym
Ściegiennyprecyzował,żekażdychłopmiałotrzymać30morgówziemi.Życiemwsipowinni
kierowaćndyktatorzy”,aliczbaurzędnikówpowinnabyćzredukowanadoniezbędnegominimum.
Wkażdejwsipowinnarównieżznajdowaćsięszkoła,kościół,zaśżycieopieraćsięwinnonazasa-
dachbraterstwa,równości,wduchuEwangelii.Wrozprawiept.Społeczeństwoaspołeczność,czyli
życieobyczajowe[1876r.]przedstawiłobrazspołeczeństwaopartegonabezwzględnej,egalitarnej
równości,proponując,abyzyskizprzemysłu(fabrykirzemiosł)zdeponowaćwewspólnejkasie,
nnawspólnypożytek”.Kreślącobrazspołecznościopartejnabezwzględnejrówności,przewidy-
wał,żezyskizrzemiosł,fabryk,handlu,zcałegoprzemysłu,pójdądowspólnejkasynawspólny
pożytek.ChoćŚciegiennypozostawałkrytycznywobecpostawyksięży,piętnowałfanatyzm
religijny,obojętnośćnabiedęinędzęludu,tojednakpostulowałścisłąkoniecznośćwspółpracy
międzyoświeconymiduchownymialudem.Nakilkalatprzedśmierciąwrozprawiept.Omiłości
chrześcijańskiej[około1885r.]jeszczerazpodkreślał,żetylkoksiężaonajwyższympoziomie
moralnymiintelektualnymbędąmoglikierowaćżyciemspołecznymwedlezasadChrystusowych.
PodobnąretorykąposługiwałsięidopodobnejargumentacjisięgałJulianMaciejGoslar,
bohaterruchawekrewolucyjnychnaRzeszowszczyźnieinaPodhalu.W1847r.zadziałalność
konspiracyjnązostałskazanyweLwowienakaręśmierci,zamienionąna18latciężkiegowię-
zieniawSpielbergu(niedalekoBrna),gdziezawiązałtajnąorganizacjęjtzw.nRzeczpospolitą
Grajgórską”.PoogłoszeniuamnestiizostałzwolnionyzwięzieniaiprzystąpiłdoTowarzystwa
DemokratycznegoPolskiego,zramieniaktóregouczestniczyłwWiośnieLudówwAustrii.
PonowniezostałaresztowanyiskazanyzapróbęprzygotowaniarewolucjiwGalicji.Następnie,
wlutym1852r.zostałskazanynaśmierćipowieszony.Pozostawiłposobiekilkatekstów–odezw
ludowych,wtym:NowąEwangeliędlaLuduPolskiegoiOdezwędochłopów.Wtejostatniej,ogło-
szonejw1845r.,utrzymanejwagitacyjno–modlitewnejformiestwierdzał:nLudzie!Pracujecie
17
