Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
13
dodnidwtomienatematewangelicyzmuwPolsce,obydwiepublikacje
podredakcjąJarosławaKłaczkowa20.
Zapodsawębadańprzyjętoprzedewszyskimźródłaardiwalnedo-
tyczącebudowykościołówewangelicidwPrusadZadodnid,znaj-
dującesięardiwadpolskidiniemiecid.Byłytonietylkoardiwalia
zgromadzonewGeheimesStaatsatdivPreussisderKulturbesitzwBer-
linieczyksięgiparafialneprzedowywanewEvangelisdesZentralar-
divwBerlinie,aleprzedewszyskimaktakonsysorzairejencjigdań-
skiej,przedowywanewArdiwumPańswowymwGdańskuorazakta
rejencjikwidzyńskiejznajdującesięwArdiwumPańswowymwElblągu,
zsiedzibąnazamkuwMalborku.Wiedzęnatematarditekturyuzupełni-
łytomyPańswowegoUrzęduBudownidwaNaziemnego,znajdującesię
wardiwadGdańskaiTorunia.Niemogłem,zewzględunaograniczenia
wydawnicze,dokładniezaprezentowaćtreściwszyskidźródeł.Wieledo-
kumentówzosałotylkowsomnianydwtekście,bowiemniesosóbcy-
towaćcałej,obfitejczęsokoresondencjibudowlanejprowadzonejprzez
parafieewangelicieczyprzezkonsysorz.Niemazresztąkompletudoku-
mentów,którypomógłbyprześledzićwybranąinwesycjęjednocześnienp.
odsronyparafii,rejencjiiinsekcjibudowlanej,zatemCzytelniksotka
sięwtekściezanaliządosępnydźródeł.
PiszącdziejekościołówrealizowanydprzezSdinklaiStülera,nie
dciałemduplikowaćardiwaliówpublikowanydprzezEwęBörd-Su-
pan,więcwszyskidzainteresowanydzawartymtammateriałemźród-
łowym,dotyczącydbadanydkościołówiwykorzysanydprzezautor-
kę,odsyłamdokatalogówsosownydpublikacji.Obogadwiemateriałów
ardiwalnydimożliwości,jakiedajeidwykorzysanieprzyopracowa-
niudziejówdoćbyjednejświątyni,świadczypracamagiserskanapisa-
naprzezMalwinęPasińskąnatematkościołaewangeliciegowCzłudo-
wie21.Przygotowującniniejsząksiążkęwykorzysanoprzedewszyskim
publikacjedotyczącepojedynczydkościołów,zarównotydpowsającyd
wPrusadZadodnid,jaki-dlacelówporównawczyd-tydwznie-
20
P
.Birecki,KościołyewangelickienatereniePomorzaGdańskiego,w:Kościołylute-
rańskienaziemiachpolskich(XVI-XX)podzaboramiiobcympanowaniem,red.
J.Kłaczkow,Toruń2012,t.II,s.129-155;P
.Birecki,Architekturaewangelickana
ziemiachpolskich,w:Kościołyluterańskie…,t.II,s.297-331.
21
M.Pasińska,XIX-wiecznaadaptacjaruinzamkukrzyżackiegowCzłuchowiena
kościółewangelickiijegoproblematykakonserwatorska,Toruń2011(mpispracy
magisterskiej,wzbiorachautora).
