Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
15
ditekturyewangeliciejwjego,wydanejwToruniu,monografiipt.Gotyk
bezBoga?27.Wykorzysałemniemieciebibliografiedotyczącetejtematy-
ki,pozwalającenadotarciem.in.doartykułówpublikowanydwówczes-
nejliteraturzefadowejtraktującejotednikaditednologiiwsółczesne-
gobudownidwakościelnego28.
Kolejną,większągrupąpublikacjiwykorzysanydwniniejszejmono-
grafii,sąwsomnieniaparafiannatematposzczególnydkościołów,uka-
zującesięwniemiecojęzycznejprasieewangeliciejitzw.ziomkowskiej,
znajdującejsięobecniewzbioradHerder-InsitutwMarburgu29,prze-
wodnikiorazkrótkieartykułyzamieszczanewpolskiejprasieewangeli-
ciej,wzmiankizawartewmonografiadzadodniopruskidmiejscowo-
ściorazobszerniejszepracemonograficznenatematświątyńdużydmias
pruskid,czegoprzykłademsądoćbydwieksiążkiJerzegoDomasłow-
skiego,dotyczącekościołówewangelicidwGrudziądzuiToruniu30.
Niemalwewszyskidpublikacjad,wktórydprzewijałasiętematyka
kościołówewangelicidwPrusadZadodnid(zwyjątkiemwsomnia-
nydmonografiiSdinklaiStülera),zawartetaminformacjeograniczały
sięzazwyczajdopodaniadatybudowyświątyni,czasemwzmiankiowy-
posażeniu,abardzorzadkoojegoarditekcie.Brakowałoniemalwsu
procentadinformacjiowyposażeniu(np.odzwonadczynaczyniadli-
turgicznyd),miejscujegowykonania,awprzypadkulicznydkościołów,
którezniknęłyjużzpejzażuwyznaniowegoizabytkowegoPomorza,nie
wiadomobyłonic.Czaszatarłnawetświadomośćmieszkańców,żewda-
nymmiejscuwogóleznajdowałsięjakiśkościółewangelici.Zzazdroś-
27
W
.Bałus,GotykbezBoga?,Toruń2011;P
.Genz,DasWiesbadenerProgramm.Jo-
hannesOtzenunddieGeschichteeinesKirchenbautypszwischen1891und1930,Kiel
2011.
28
BibliographiezurArchitekturim19.Jahrhundert.DieAufsätzeindendeutschspra-
chigenArchitekturZeitschrifen,Bd.3:KirchlicheBautenundFriedhofsbauten,hrsg.
vonSt.Waetzoldt,Neusiedeln1977.Wtejpublikacjizebranonietylkoinformacje
natematposzczególnychkościołówewangelickich,aleskoncentrowanosiętakże
nawskazaniachbibliograficznychdotyczącychdyskusjitechnologicznychIprzede
wszystkimstylistycznychprowadzonychwewspółczesnejliteraturzefachowej.
29
Częśćinformacjiowyposażeniuudałosięwyłowićzewspomnieńdawnychmiesz-
kańcówPruspublikowanychwDerWestpreusseorazwczasopiśmie”Danzig-
-westpreußischerKirchenbrief”.
30
J.Domasłowski,Kościółśw.SzczepanawToruniu1904-2004,Toruń2004;tenże,
ParafaEwangelicko-Augsburskaśw.JanawGrudziądzu,Poznań2003.Autortenod
wielukonsekwentnieangażujesięwbadaniadziedzictwaluteranizmunaPomorzu,
publikującm.in.ciekaweartykuływprasieewangelickiej.
