Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Teoretyczneźródłaistotnedlawspółczesnejresocjalizacji
życia.Wyparcieemocjiprowadzidoichzablokowania,cowkonsekwencji
utrudniatworzeniegłębokichzwiązkówzinnymi.ZobserwacjiBowlby’ego
naddziećmipozostającymipodopiekąinstytucjonalnąwynika,żemiędzy
piętnastymatrzydziestymmiesiącemżyciadziecko,któredotejporypozo-
stawałowdającejpoczuciebezpieczeństwarelacjizeswąmatkąidotądnie
byłorozdzielane,wsytuacjirozłąkizniąbędzieprzejawiałospecyficzneza-
chowania.Reakcjadzieckanarozłąkęjestpewnegorodzajuprocesem,skła-
dającymsięztrzechfazwzależnościoddominującegostosunkudzieckado
matki.Etapytekolejnozostałynazwane:faząprotestu,rozpaczyiodłączenia
(Bowlby,2007).Granicemiędzynimisąpłynne.Pierwszafazamożepojawić
sięzarazposeparacji,leczmożeteżwystąpićzopóźnieniem.Możetrwaćod
kilkugodzindotygodnia,anawetdłużej.Wfazietejdzieckopoprzezswoje
zachowaniestarasięodzyskaćmatkę.Angażujewtowszelkieśrodki,jakimi
tylkodysponuje.Najczęściejgłośnopłacze,krzyczy,potrząsaotaczającymi
jerzeczamiiniecierpliwierozglądasięzaswojązaginionąmatką.Wtejfa-
ziedzieckoodrzucapojawiającesięwjegootoczeniuosoby,którechciałyby
uczynićdlaniegocokolwiek.Zdarzasię,żeniektóredziecisilnieprzywie-
rajądopojawiającejsięosoby.Wfazierozpaczydzieckowdalszymciągu
główniekoncentrujesięnaodzyskaniuzaginionejmatki,leczjegozacho-
waniezaczynaprzejawiaćnarastającąbezradność.Jegoaktywnośćfizycz-
nazazwyczajsłabnie.Dzieckostajesięapatyczne,bierneiniedomagasię
niczegoodludzipozostającychwjegootoczeniu.Wfazieodłączenia,dziec-
kowwiększymstopniuzainteresowanejestswoimotoczeniem,cobłędnie
możnauznaćzapowrótdorównowagi.Dzieckoakceptujepojawiającesię
wjegootoczeniuosoby,spożywaposiłki,bawisię.Natomiastkiedypojawi
sięmatka,obserwowanyjestbrakzachowaniatypowegodlaprzywiązania
wtymwieku.Dzieckonieprzejawiaszczególnegozainteresowaniamatką,
nieprzytulasiędoniej,zachowujeodległośćodniej.Jeżelitegorodzajudo-
świadczeniapowtarzająsięwrelacjizmatkąiinnymiznaczącymidladziec-
kaosobami,tozachowujesięonotak,jakbyopiekamacierzyńskaikontakt
zinnymiludźminiemiałydlaniegoszczególnegoznaczenia.Wynikato
zfaktu,żewrazzkolejnymiwstrząsamizwiązanymizutratąosóbznaczą-
cych,któredzieckoobdarzałoufnościąiuczuciem,corazmniejbędziesię
onopowierzaćopiece,ażwefekcietegodojdziedostanu,żezupływem
czasubędziesilnienieufneiprzestanieprzywiązywaćsiędokogokolwiek.
Dzieckostajesiębardziejegocentryczneisilniejkoncentrujesięnaotaczają-
cychjeprzedmiotachczypokarmieniżnaludziach.Kiedyrodzicepojawiają
się,dziecitestopniowozaprzestająokazywaniauczuć(Bowlby,2007).
Wkoncepcjiprzywiązaniamówisięozachowaniuprzywiązaniowym
iopiekuńczym.Zachowanieprzywiązaniowedzieckajestnakierowanena
utrzymaniebliskościzmatką.Natomiastzachowanieopiekuńczejestzacho-
