Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Własnościowy”modelautorskichprawmajątkowych…
wszczególnościnagrunciepolskiegoprawa,wtymnagruncielegislatae,formuło-
waćtezę,żeautorskieprawamajątkowestanowiąprawowłasności.Należyprzytym
stwierdzić,żeistniejącewtymzakresiezwyczajeterminologiczne,mającezresztąróżne
uzasadnieniateoretyczne,takiejakużywanynagruncieromańskimterminnwłasność
literacka”czyszerzej–zawspółczesnąterminologiąkonwencyjną–nwłasnośćintelek-
tualna”,atakżenamerykańskaintelektualnawłasność”,jakrównieżogólnenawiązania
docechwłasności,tzw.własnościintelektualnejlubwłasnościliterackiejiartystycz-
nej,niemogąstanowićargumentuzawłasnościowymcharakteremprawaautorskiego.
NakwestietetrafniezwracauwagęE.Traple4.Należysięzgodzićzestanowiskiem,że
wpłaszczyźniecywilistycznejniemapodstawdostawianiaznakurównościpomię-
dzypojęciemautorskichprawmajątkowychapojęciemwłasności,określaniezaśtego
pierwszegojakoprawaocharakterzewłasnościowymstanowizwyczajowostosowane
określenienawiązującejedyniedopewnychzałożeń,niektórychcechwspólnychlub
jedyniepodobnychdowłasności.Dotyczytowszczególnościpojmowaniapojęcia
własności.Polskimprawnikomwystarczytuprzypomniećużywanietegoterminu,
jaktojeszczeniedawnoobjaśniano,wznaczeniukonstytucyjnymicywilistycznym.
Pewnymodbiciemomawianegoszerokiegopodejściajestupatrywaniecechwłasnoś-
ciowychwkonstrukcjiprawaautorskiegoworzecznictwieTrybunałuSprawiedliwości
UniiEuropejskiej.Tenawiązanianieoznaczająjednakaniasymilacjitegopojęciado
własności,anipomijaniacechszczególnychprawaautorskiego.Zważywszyprzytym
napewnemeandryzarównowhistoriiposługiwaniasiętymipojęciami,jakiewolucji
poglądówteoretycznychnagruncieposzczególnychporządkówprawnych,poprawne
jestodnoszeniekwestiicharakteruprawaautorskiego,albobliżej–autorskichpraw
majątkowych,dokonkretnegogruntulegislacyjnego.Niewydajesiębowiemmożliwe
iwzwiązkuztymceloweprowadzenieposzukiwańmającychnaceluuzyskaniekon-
statacjiocharakterzepowszechnym,pozapodstawowymstwierdzeniem,żetakjak
utwórniejestrzecząwklasycznyminormatywnymtegosłowaznaczeniu,takprawo
autorskieniemożebyćzakwalifikowanejakoprawowłasności.Wkonsekwencjikon-
statacjedotycząceutworujakoszczególnejpostacidobraniematerialnego,mającego
swojekorzeniewakcietwórczymosobyfizycznej,związanymluźnozokreślonym
przedmiotem,zapośrednictwemktóregomożliwejestzapoznaniesięznim,jeżeliusta-
lenieutworuprzybierapostaćmaterialną,coprzecieżniemusinastąpić,orazznacznie
bogatszeniżwodniesieniudorzeczymożliwościgospodarczegokorzystaniazutworu
mająznaczeniedlakonstruowaniamodeluprawaautorskiego,zktórymitouwarunko-
waniami–conajważniejsze–modeltenzostałwypracowany.
WpełnizatempodzielićnależypoglądE.Gniewka,żengeneralnie[ł]wyklu-
czonejestprostebezpośredniestosowaniedowłasnościintelektualnejprzepisówprawa
rzeczowego”5.Dodaćdotegonależy,żeprawnymodeltegokorzystania,wyznaczający
jegocharakterprawny,jestwynikiemświadomegoukształtowaniaprzezpolskiego
ustawodawcę,któryuwzględniająccechyutworuiuwarunkowaniajegoeksploatacji,
4Por.E.Traple,Ustawowekonstrukcjewzakresiemajątkowychprawautorskichiobrotunimi
wdobiekryzysuprawaautorskiego,Kraków1990,s.133in.
5Por.E.Gniewek,Praworzeczowe,Warszawa2014,s.40.
49
