Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MonikaCzajkowska-Dąbrowska
Wkonwencjachmiędzynarodowychzdziedzinyprawaautorskiegoiprawpokrew-
nychfundamentemwynikającejznichochronysąwłaśnieprawawyłączne.Poczynając
odkonwencjiberneńskiej2,wrazznowymisposobamieksploatacjiutworówpojawiają
sięwnichkolejnetakieprawa.Powiększasięwtensposóbzakrestzw.minimumkon-
wencyjnego,czyligwarantowanegominimalnegopoziomuochronyutworówpocho-
dzącychzpaństwbędącychstronamikonwencji.Historiamiędzynarodowegoprawa
autorskiegoiprawpokrewnychtoprzedewszystkimhistoriaustanawianiakolejnych
prawwyłącznych.
Wmiędzynarodowymprawieautorskimprawawyłącznestanowiąwzasadzie
jedynyinstrumentzapewnieniatwórcomochrony.Niecoinaczejjestwdziedziniepraw
pokrewnych–tuobokprawwyłącznychjakonarzędzieochronyinteresówartystówlub
producentówpojawiasiętakżesamoistneprawodowynagrodzenia3.Jestonopozba-
wionekomponentuwpostacipowszechnegoobowiązkuniewkraczaniatowarzyszącego
prawombezwzględnym.Możnauznać,żeprawotostanowisubstytutnieistniejącego
nadanympolueksploatacjiprawabezwzględnego.
SystemprawnyUniiEuropejskiej,jakwiadomo,niezawieraaktuzawierającegobez-
pośredniąmaterialnoprawnąregulacjęprawautorskichlubpokrewnych,jakimbyłoby
unijnerozporządzenie.Licznedyrektywydotyczącetejdziedzinyprowadząjedynie
doupodobnianiasięustawodawstwpaństwczłonkowskichwzakresiewynikającym
zichcelu;nieobejmująjednakcałegomaterialnegoprawaautorskiego.Podstawowe
znaczeniedlaunormowaniatreściprawautorskichipokrewnychwsposóbhoryzon-
talnymają:dyrektywa2001/29/WEParlamentuEuropejskiegoiRadyz22.05.2001r.
wsprawieharmonizacjiniektórychaspektówprawautorskichipokrewnychwspołe-
czeństwieinformacyjnym4,dyrektywa2006/115/WEParlamentuEuropejskiegoiRady
z12.12.2006r.wsprawieprawanajmuiużyczeniaorazniektórychprawpokrew-
nychprawuautorskiemuwzakresiewłasnościintelektualnej5,atakże,choćwznacznie
węższymzakresie,dyrektywaRady93/83/EWGz27.09.1993r.wsprawiekoordynacji
niektórychzasaddotyczącychprawaautorskiegoorazprawpokrewnychstosowanych
wodniesieniudoprzekazusatelitarnegoorazretransmisjidrogąkablową6.Ograniczony
zakresprzedmiotowymadyrektywaParlamentuEuropejskiegoiRady2009/24/WE
z23.04.2009r.wsprawieochronyprawnejprogramówkomputerowych7.Takżewpra-
wieautorskimUniiochronaopartajestnakonstrukcjiprawawyłącznegoitylkonie-
kiedyprzybierapostaćprawadowynagrodzenia.
2Aktparyskikonwencjiberneńskiejoochroniedziełliterackichiarystycznychsporządzony
wParyżu24.07.1971r.(Dz.U.z1990r.poz.474–zał.),dalej:konwencjaberneńska.
3Zob.art.12Międzynarodowejkonwencjioochronieartystówwykonawców,producentów
fonogramóworazorganizacjinadawczych,sporządzonawRzymie26.10.1961r.(Dz.U.z1997r.
poz.800),art.15TraktatuWIPOz20.12.1996r.oprawachwykonawcówiproducentówfono-
gramów(Dz.U.z2004r.poz.375)orazart.11ust.2traktatupekińskiegoz24.06.2012r.
owykonaniachaudiowizualnych(podpisanyprzezPolskę,alejeszczenieratyfikowany).Określenia
nsamoistneprawodowynagrodzenia”używamwodniesieniudosytuacji,gdywynagrodzenienie
jestpochodnąrealizacjiprawawyłącznego,tylkojegosubstytutem.
4Dz.Urz.WEL167,s.10,dalej:dyrektywa2001/29/WE.
5Dz.Urz.UEL376,s.28,dalej:dyrektywa2006/115/WE.
6Dz.Urz.WEL248,s.15,dalej:dyrektywa93/83/EWG.
7Dz.Urz.UEL111,s.16,dalej:dyrektywa2009/24/WE.
72
