Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MonikaCzajkowska-Dąbrowska
Potrzecie,byłajużmowaorosnącymwostatnichlatachspołecznymruchu
oporuprzeciwkonadmiernejekspansjiprawwłasnościintelektualnej,wszczególności
prawaautorskiego,orazokrytycznymnurciedoktrynyodnoszącymsiędoustawicz-
negorozszerzaniasferywyłączności78.Szczególnezastrzeżeniabudziobecnyzakres
wyjątkówodprawwyłącznychwśrodowiskucyfrowym79.Jedenzwątkówtegonurtu
podważaprzydatnośćtzw.testutrójstopniowego,aprzynajmniejjegodominującej
interpretacji80.
Problemewolucjiaksjologicznychpodstawprawaautorskiegowostatnichdziesię-
cioleciachmożnawtymmiejscutylkozasygnalizować.Napewnoniepozostajeon
bezwpływunaocenękoncepcjiwłasnościowejisyntetycznejformułyautorskichpraw
majątkowych.WartoprzytoczyćwtymkontekściepoglądT.Targosza,zdaniemktó-
regonanieporozumieniupolegaargumenttraktującywzrostliczbynaruszeńpraw
autorskichjakouzasadnieniedlaprzesuwaniapunkturównowagiinteresówwprawie
autorskimwkierunkuuprawnionych81.ZdaniemtegoAutoranaczęstotliwośćnaru-
szeńnależywpływaćpoprzezlepsząegzekucjępraw,anieprzezrezygnacjęzkompro-
misowegoukształtowaniaichtreści.
Podsumowując,wdrugimdziesięcioleciuXXIw.koncepcjawłasnościowaprawa
autorskiegookazujesięmałoużytecznajakonarzędziewytyczeniagranicautorskich
prawmajątkowych.Niejestteżzharmonizowanazrozczłonkowanymmodelemtych
prawprzyjętymwdyrektywachunijnych,konkretyzowanychdodatkowoworzecz-
nictwieTrybunałuSprawiedliwości.Wpolskiejdoktryniepojawiłysięjużpostulaty
zastąpieniaobecnejformułysyntetycznejzart.17pr.aut.enumeratywnymwylicze-
niemdziałańobjętychprawamiwyłącznymi82.ZdaniemZ.Okoniaprzyznanietwórcy
maksymalnieszerokoujętegoprawadozwielokrotnianiairozpowszechnianialepiej
służyłobyinteresomzarównouprawnionych,jakiinnychuczestnikówobrotu,apoza
78Napotrzebęglobalnejrewizjiwramachdozwolonegoużytku,m.in.wprowadzenialisty
obligatoryjnychwyjątkówiograniczeńprawwyłącznych,zwracająuwagęCh.Geiger,F.Macrez,
A.Bouvel,S.Carre,T.Hassler,J.Schmidt-Szalewski,WhatLimitationstoCopyrightintheInfor-
mationSociety?ACommentontheEuropeanCommission’sGreenPaper„CopyrightintheKnowledge
Economy”,nInternationalReviewofIndustrialPropertyandCopyrightLaw”2009/4,s.412.Wpol-
skiejdoktryniepor.R.Markiewicz,S.Sołtysiński,Konstytucyjneaspektyprawautorskich(uwagina
marginesiedwóchorzeczeńTrybunałuKonstytucyjnego),PiP2015/12,s.3–7;J.Barta,R.Markiewicz,
Prawo,s.152–153.
79P.Polańskizarzucaprawueuropejskiemuniedostatekrównowagimiędzyinteresami
podmiotówprawautorskichiinteresempublicznym,awszczególnościdrastyczneograniczenie
wyjątkunarzeczużytkuosobistegowświeciecyfrowym.Por.P.Polański[w:]Whenworldscollide,
red.M.Barczewski,M.Miłosz,R.Warner,Warszawa2008,s.115in.Opotrzebierozszerzenia
zasadywyczerpaniawodniesieniudokopiicyfrowychpiszeT.Targosz,Exhaustionindigitalpro-
ductsand„accidental”impactonthebalanceofinterestsincopyrightlaw[w:]GlobalCopyright.Tree
HundredYearsSincetheStatuteofAnne,from1709toCyberspace,red.L.Bently,U.Suthersanen,
P.Torremans,Cheltenham2010.
80Zob.np.Ch.Geiger,TeTree-StepTest,aTreattoaBalancedCopyrightLaw?,nInternatio-
nalReviewofIndustrialPropertyandCopyrightLaw”2006/6,s.683–699.Wliteraturzepolskiej
naniedostatkipolskiejimplementacjitestuzwracająuwagęJ.BartaiR.Markiewicz,Prawo,s.206,
którzyopowiadająsięzamaksymalnieelastycznąwykładniąart.35pr.aut.(J.Barta,R.Markie-
wicz,Prawo,s.210–211).
81Por.T.Targosz[w:]T.Targosz,K.Włodarska-Dziurzyńska,Umowy,s.352.
82Por.J.Barta,R.Markiewicz,Prawo,s.159.
92