Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jątkowenarzeczstronnikówsaskiegokróla14.Ostrzeganyprzez
dawnądwórkęMariiKazimiery,ElżbietęSieniawską,poczynałso-
biemimotocorazśmielejjakootwartystronnikszwedzki-miał
ponoćnawetodprawiaćwkościołachmodłydziękczynnezapo-
cząteknowejkampaniiszwedzkiejwPolscewroku171115.Wtedy
wrazzLeszczyńskimzacząłmamićPortępotencjalnyminabytkami
wPolscewprzypadkuwsparciakrólaStanisława16.Tadziałalność
wyszłanajawwroku1713ikosztowałagocałkowitąutratęza-
ufaniaelektorasaskiego.Jeszczewlipcustarałsięponoćpodbu-
rzaćszlachtęprzeciwkomonarsze,wpoczątkachsierpniabawił
natomiastwWarszawie,niedowierzającostrzeżeniomozagroże-
niuzestronyprzywróconegonatronSasa.Towłaśniewstolicy,
poodnalezieniukompromitującychlistówodStanisławaLeszczyń-
skiegoikrótkimśledztwie,Jabłonowskizostałschwytany9sierp-
niawklasztorzebonifratrów,prawdopodobniewskutekdenuncja-
cjiwłasnegosługi-WalerianaWojczyńskiego17.Następniewywie-
zionogodoSaksoniiiosadzonowtwierdzywKönigstein.Spę-
dziłwniejtrzydługielataod22sierpnia1713doroku1716,
kiedytozdołałsobiewyjednaćłaskęAugustaIIizostałuwol-
niony18.
OkresuwięzieniaJabłonowskiegowSaksoniibyłniesłychanie
ważnydlarozwojutwórczościtegopisarza.Tutajbowiem,przymu-
sowooswobodzonyztroskpolitycznych,oddałsiędziałalnościlite-
rackiej.Ograniczonowówczasjegokontaktyzeświatemzewnętrz-
nym,pozostawionojednakdostępdoksiążek,atakże-zpewnymi
ograniczeniami-doprasy,początkowoniemieckojęzycznej,potem
takżeifrancuskiej19.Przymusoweotiumzaowocowałodużąliczbą
pracliterackich,wdużejmierzereligijnych,alerównieżświeckich.
Towówczaspowstałymiędzyinnymitakiejegodzieła,jakadapta-
cjaHistoriiTelemachaFénelona,budzącadośćdużekontrowersjeco
doswejwartościliterackiej,obszernyzbiórprzysłówPoliticapol-
14Zob.K.Jarochowski,JanStanisławJabłonowskiwojewodaruskiizatargjego
zkrólemAugustemIII,DRocznikiPoznańskiegoTowarzystwaPrzyjaciółNauk”,
t.9,s.21.
15Tamże,s.22,24.
16Tamże,s.22.
17Zob.J.Gierowski,dz.cyt.,s.222;K.Jarochowski,dz.cyt.,s.29.
18Zob.K.Jarochowski,dz.cyt.,s.36.
19Tamże,s.31.
8