Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
COTOSĄHARDCASES?
Wewspółczesnejteoriiifilozofiiprawapojęcietzw.trudnychprzypadków(czyina-
czej:trudnychspraw-hardcases)łączysięnajczęściejzanglosaskąkulturąprawną,
azwłaszczazintegralnąfilozofiąprawaRonaldaDworkina1.Trudnosięzresztątemu
dziwić.Skalaproblemutrudnychprzypadkówjestbowiemwprostproporcjonalna
doroli,jakąwsystemieprawaodgrywająorganystosująceprawo,zwłaszczasądy.
Nieoznaczatooczywiście,żehardcaseswystępująwyłączniewmodelucommon
lawiżesącałkowicieobcekontynentalnejkulturzeprawnej.Dlapotrzebniniejszego
opracowaniaprzyjętojednak,żejesttowąskie,amożenawetzbytwąskieznaczenie
omawianegopojęcia,ponieważwgruncierzeczyograniczasiędoprocesustosowa-
niaprawaiwrezultacietakżejegowykładni.Wliteraturzepowołującejsięnaprace
Dworkinamożnabowiemspotkaćnastępującądefinicję:nTrudneprzypadkiwnajo-
gólniejszymujęciuwystępują,gdysędzianiedysponujejednoznacznąnormą,która
zostaławytworzonaprzezokreślonyautorytet,aletotakżeprzypadkitrudnościde-
cyzyjnychwynikającezbrakuzgodywśródprawników”2.
Niekiedyużywasiępojęciahardcaseswsposóbintuicyjnynaokreśleniesprawszcze-
gólniezłożonych,ajednocześniebulwersującychopiniępubliczną.Typowymprzy-
kłademmogąbyćpostępowaniawsprawachludobójstwa-StephenLandsmanswo-
jąksiążkępoświęconąprocesowinorymberskiemuorazgłośnymsprawomAdolfa
Eichmanna,JohnaDemianiukaiImreFintyzatytułowałwbardzocharakterystyczny
1M.Zirk-SadowskicharakteryzującdwiesztandarowepraceDworkina,TakingRightsSeriously
(Biorącprawapoważnie)orazLaw’sEmpire(Imperiumprawa),pisze:nWBiorącprawapoważniecelem
rozważańDworkinabyłoprzedstawieniesposobuokreślaniagranicprawawtzw.trudnychprzypadkach.
Imperiumprawazostałopoświęconerekonstrukcjimechanizmówposługiwaniasięprzezprawnikówtak
rozumianymprawem”-M.Zirk-Sadowski,Wprowadzenie[w:]R.Dworkin,Imperiumprawa,Warszawa
2006,s.XIV
.
2B.Wojciechowski,Rozstrzyganietzw.trudnychprzypadkówpoprzezodwołaniesiędoodpowiedzial-
nościmoralnej,nStudiaPrawno-Ekonomiczne”2004/LXX,s.11;por.takżeS.Sykuna,J.Zajadło,„Sprawy
konstytucyjne”wintegralnejfilozofiiprawaRonaldaDworkina,nGdańskieStudiaPrawnicze”2004/XII,
s.288in.orazS.Sykuna,Trudneprzypadki[w:]Leksykonwspółczesnejteoriiifilozofiiprawa,red.J.Za-
jadło,Warszawa2007.
