Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Fenomenstanużyciawojskowościastanoczekiwańmlodzieżywspólczesnej
cząstkowychteoriidotyczącychproblematykistatusu.Pierwszym,któryrealizo-
wałtenprogram,byłsocjologJosephBerger.Wedługteoriistanówoczekiwań
badaneprocesyuaktywniająsięwściśleokreślonychwarunkach,organizująza-
chowanieuczestnikówsytuacji,poczymdeaktywizująsiędochwili,gdypojawią
sięwarunkiponownieuaktywniającedanyproces14.Ogólnąstrategiąbudowy
tejteoriijestwyodrębnieniewspołecznymświecie„zespołuregularności,które
mogąbyćuznanezapodobnezabstrakcyjnegopunktuwidzenia”15.Sątokonse-
kwencjetakichcech,jak:wiek,płeć,uroda,rasa.
Zagadnieniestosunkuludzidopozycjispołecznychiróljestjednymzpodsta-
wowychzagadnieńspołecznych,wymagawięcpoznaniaiświadomegokierowa-
nia16.WopiniiJonathanaH.Turnera,amerykańskiegosocjologa,przedstawiciela
socjologiiemocji,problemównierównościspołecznych,
Rzeczywistośćspołecznatworzypewienmodel,czyteżstrukturę,którakażdemu
znaswyznaczaokreślonemiejsce,uświadamiaczegosięodnasoczekuje,jakpowin-
niśmymyślećipostrzegać17.
Naszecodziennedziałanieprzebiegawewnątrzstrukturspołecznych.Struktu-
ryspołeczneskładająsięzpozycjispołecznych,któreokreślajązajmowaneprzez
nasmiejscewsystemiepozycji,takwięcjeśliznamyswojąpozycję,toznamy
swojeobowiązkiioczekiwaniawobecnas.Naszedziałaniezwiązanejestzroz-
wojem.Rozwójjestprocesem,wktórymkształtujemyswojąosobowośćprzez
zdobywaniewiedzy,doświadczeń.
Wrozwojuczłowiekaważnejestspołecznezakotwiczenie18.Wśrodowisku
społecznymprzezcałeżycieprzygotowujemysiędowypełnianiarolispołecznej.
RalphLinton,antropologkulturowyisocjolog,jedenztwórcówteoriiinterakcji,
określaistotę„organizacjispołecznejiumiejscowieniawniejjednostkipoprzez
oddzieleniepojęćroli,pozycjiijednostek”19.Jegozdaniem:
Pozycja,jakocośodrębnegowstosunkudojednostki,któramożejązajmować,
jestpoprostuzbioremprawiobowiązków.[...]Rolastanowidynamicznyaspekt
pozycji.Jednostkajestspołecznieprzypisanadopozycjiizajmujejątak,jakajestjej
relacjadoinnychpozycji.Jeśliwprowadziwczynprawaiobowiązkikonstytuujące
pozycję,mówimy,żepełnirolę20.
14Encyklopediasocjologii,dz.cyt.,s.201.
15Tamże.
16J.Poplucz,Oczekiwaniazawodowepracujących,„StudiaSocjologiczne”1977,nr2,s.77.
17J.H.Turner,Socjologia.Koncepcjeiichzastosowanie,tłum.E.Różalska,Wydawnictwo
„ZyskiS-ka”,Poznań1998,s.54.
18Zob.np.W.Domachowski,Przewodnikpopsychologiispołecznej,PWN,Warszawa2007,
s.26.
19J.H.Turner,Strukturateoriisocjologicznej,tłum.J.Szmatka,PWN,Warszawa1985,
s.392.
20R.Linton,cyt.za:J.H.Turner,Strukturateoriisocjologicznej,dz.cyt.,s.392.
