Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
FENOMENOLOGIAWARTOŚCI
daproweniencjęemocjonalnegoprzeżyciaintencjonalnego,ustalonegojeszcze
przezFranzaBrentanę.Zostanietuwięcomówionafunkcjamiłości(Scheler)
oraz„intuicjistygmatycznej”(Hartmann)jakopierwotnego„odczuciaintencjo-
nalnego”,naktórymzasadzasiębezpośredniaintuicjawartościapriori,mająca
charakteremocjonalnejpreferencji.
Poomówieniupoznaniawartościjakoopartegonazabieguredukcjitrans-
cendentalnejiposiadającegoswojemetodologicznezdyscyplinowaniewdru-
gimrozdzialestaniesięmożliwewskazaniestosunkuzachodzącegomiędzy
hierarchicznymporządkiemwartościisamąpreferencją,aprzytymodczytanie
zasady,wedlektórejhierarchiatasięustala.Będzietuwięcnieodzownepoczy-
nieniestosownychanaliz„istotowych”wartości,któreumożliwiązrozumienie
ścisłegozwiązku,jakizachodzipomiędzyapriorycznąintuicjąwartościaich
hierarchią.Wtymrozdzialeokażesię,żeoileprzeżyciawartości,posiadając
swojeustopniowanie,wskazująostatecznienapierwotneprzeżyciemiłości
(Scheler)bądź„intuicjistygmatycznej”(Hartmann),otyleteżisamahierarchia
wartościwskazujenawartośćabsolutnąjako„czystą”,apriorycznąiidealną
aksjologicznąistotęidoniejostateczniezmierza.Uwzględniającróżnicepo-
międzyScheleraiHartmannarozumieniemabsolutnościwartości,analizyroz-
działudrugiegodoprowadząnasdopunktu,wktórymmożnabędzieprzyjrzeć
sięsamejrelacjimiędzywartościąibytem.
Rozdziałtrzecibędziedotyczyćtypowegodlafenomenologiirozróżnienia
pomiędzymetafizykąiontologią,jakieuomawianychmyślicielijestczytelne,
anastępniezwiązkuwartościzpowinnością,bywreszciemożnabyłopodjąć
próbęustaleniaontycznegostatusuwartości.
Należyzaznaczyć,żejużwsystemieKantadokonałosięoddzieleniesfe-
rybytuodsferywartości,któreutrwaliłosięwneokantyzmiem.in.Heinricha
Rickerta
2idałopodstawędlarozwojufenomenologicznychujęćwartości.Kan-
towskieodseparowanieporządkuwartościodporządkubytumiałoswoje
ugruntowaniewkategoriachaprioriintelektu,któresuponująodpowiednie
rozumieniesubstancji,realnościirzeczywistości.WKrytyceczystegorozumu
3
Kantsklasyfikowałrzeczywistość
jakokategorięmodalności
sądówapriori,będącychfunkcjamiintelektu.Rzeczywistejestwięctylkosą-
2
Zob.H.Rickert,SinnundWert,w:idem,DerGegestandderErkenntnis,Tübingen
1915,s.264–274.
3
I.Kant,Krytykaczystegorozumu,B95,B106,tłum.R.Ingarden,Warszawa1986.
