Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
FENOMENOLOGIAWARTOŚCI
uczuciazasadzająsięnamiłościinienawiści,alboinaczejnazywając–na
upodobaniu(aprobacie)idezaprobacie(wstręcie,niechęci).Miłość–jakpoka-
zywałBrentano–fundujewszystkieuczucia,odnajprostszychponajbardziej
złożone.Każdeuczuciewstrętuczysmutkuzawierawsobiemomentnienawiś-
ci,akażdaradośćczyupodobaniezawieramomentmiłości.Miłośćinienawiść
sąwięcpierwszymifenomenamiemocji,bozawierającsięwnich,organizująje
odwewnątrz,akażdaanalizakonkretnegouczuciadoprowadzićmusiwkon-
sekwencjidotejżepierwszejintencjimiłości(nienawiści)
25.
PomiędzyklasamisądówiemocjiBrentanodostrzegałistotnąanalogię,
którejniewidziałjużwklasiezmysłowychprzedstawień.Przedstawieniazmy-
słoweniezawierająwsobiemiłościczynienawiściinieopierająsięnanich,
takjakemocje,aninauznaniuczyodrzuceniu,jaksądy.Przedstawieniezmy-
słowejjakościniepodlegażadnej„modalności”.Niemożna–mówiBrentano–
przedstawićsobiebieliczyczerninasposóbuznającyczyodrzucający,aniteż
nasposóbupodobaniaemocjonalnegoczyodrazy.Przedstawieniejestpoprostu
przedstawieniem,prostązmysłowąprezentacjączynaocznością.Upodobanie
czywstrętdoprzedstawieniamożebyćdopierododanejakodrugaintencja
(„relacjaintencjonalna”).Wówczasczerńalbobieldarzonajestpewnymupodo-
baniemlubwstrętem,bądźteżwywołujeokreśloneuczuciaczyreakcjeuczu-
ciowe,możesiępodobaćlubbudzićniechęć
26.Przedstawieniedopieropoddane
tejdrugiejintencjizyskujeswojąmodalność,coznaczy,żewówczasstajesię
samoprzedmiotempodmiotowego„odniesieniasię”najedenzdwóchprzeciw-
nychsobiesposobów.Taksamodziejesię,kiedyprzedstawieniezostanieujęte
wsądzie.Wówczas–pokazujeBrentano–jakoprzedmiot(intencji)uznania
bądźodrzuceniazostajeononajedenzdwóchprzeciwnychsposobów„osądzo-
ne”
27.Jakwięcjestprzedstawienieujętewemocji(miłościbądźnienawiści),
takteżujętebywawsądzie-ocenie.Itylkowtychintencjachpodmiotuzostaje
ujętewewłaściwymtegosłowaznaczeniu,atajegokwalifikacjaintencjonalna
(poznawcza)rozstrzygazarazemojegoprzeżyciowej(emocjonalnej)prowe-
25
„Jakwdrugiejklasiepodstawowejrelacjąintencjonalnąbyłouznawanielubodrzuca-
nie,takwtrzeciejjestniąmiłowanielubnienawidzenie,alboteż(jakrównietrafniedasięto
wyrazić)upodobanielubniechęćczywstręt.Miłowanie,upodobanie,nienawidzenie,niechęć
odnajdujemywnajprostszejskłonnościiawersji,wzwycięskiejradościirozpaczliwymsmutku,
wnadzieiiobawie,atakżewkażdymporuszeniuwoli”,F.Brentano,Oźródlepoznania...,s.19
in.
26
Ibid.,s.20.
27
Ibid.
