Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Silnemodele
Pierwszym,którywzniósłsiędokrólestwaidealnego,jestParme-
nides.Odniegozaczynasięprawdziwafilozofia.Przyczynajest
wtymprzypadkucałkiemzrozumiała:D[ś]człowiekuwalniasię
odwszelkichwyobrażeńimniemań,odbieraimwszelkąprawdę
ipowiada,żetylkokonieczność,bytjesttym,coprawdziwe.
Tenpoczątekjestcoprawdajeszczemętnyinieokreślony;nie
dasięszerzejwyjaśnić,cosięwtymkryje;alewłaśniedzięki
temuwyjaśnianiupowstajekulturafilozoficzna.[ś]Łączyła
sięztymdialektyka,żeto,cozmienne,niemawsobieżadnej
prawdy”43.
NastępnieHegelprzechodzidofilozofiiHeraklita,którąnad-
zwyczajpoważa.Wjegoteoriidostrzegazapowiedźpojmowania
absolutujakoprocesudialektycznego.Heraklitjestnaprawdę
pierwszymwdziejachfilozofii,któryujmujedialektykęjako
samązasadęrzeczywistościiwyjaśnianietejrzeczywistości.
AutorNaukilogikidlategonieukrywa,żeHeraklitejskąkon-
cepcjętraktujejakopewnąpodstawę.Hegelprzyznaje:DNiema
żadnegotwierdzeniaHeraklita,któregoniepodjąłemwswojej
logice”44.WfilozofiiGrekapociągagoszczególnieogólnazasada
stawaniasię.DHeraklitpowiada,żewszystkojeststawaniemsię;
tostawaniesięjestitakżeniejest.[ś]Należydoniegonietylko
powstawanie,alerównieżprzemijanie;żadneznichniejestdla
siebie,leczsązesobątożsame.[ś]Jesttowielkamyśl,żeby
przejśćodbytudostawania;to[stawaniesię]jestjeszczeabs-
trakcyjne,alezarazemjestonopierwszymkonkretem,pierwszą
jednościąprzeciwstawnychokreśleń”45.
Hegeltymsamympotwierdzafakt,żestawaniesięjestprawdą
bytu.WtymaspekciefilozofiaHeraklitaniejestujmowanajako
filozofiaprzeszłości,leczjakofilozofiaażzabardzowspółczesna.
Hegelpisze:DWtym,żeosiągniętezostałopoznanie,iżbytinie-
bytsątylkoabstrakcjaminiemającymiwsobieprawdy,apierw-
sząprawdąjest[to,żemamiejsce]tylkostawaniesię,zawiera
sięwielkiezrozumienie”46.WfilozofiiHeraklitaimponujemu
motywnegatywnościzawartywcałejjegofilozofii.Heraklitjako
pierwszyzrozumiałistotęprzyrodyjakonieskończonejwsobie,
przedstawiłjąjakoproces,którydokonujesięwniejsamej.
WfilozofiiAnaksagorasaHegelzaważneuznajeto,żerozum
odkrywapojęciejakoistotę.Znaczącajednakżezmianawrozu-
43Ibidem,s.355.
44Ibidem,s.390.
45Ibidem,s.396.
46Ibidem.
